Hướng Dẫn

Hành trình bắt đầu sự nghiệp: Kinh nghiệm từ công việc đầu tay

Khám phá những bước đi đầu tiên trong sự nghiệp, nơi bạn học hỏi kỹ năng mới, xây dựng mối quan hệ và định hướng tương lai

Bởi Đội Ngũ Biên Tập DoItAgain

Xuất bản vào 4 tháng 11, 2025Cập nhật lần cuối vào 4 tháng 11, 2025

Tôi vẫn còn nhớ như in cảm giác hồi hộp trước ngày đầu đi làm. Đêm trước hôm ấy, tôi chuẩn bị quần áo thật chỉn chu, đôi giày da bóng loáng và chiếc cặp táp mới tinh. Mẹ tôi còn cẩn thận ủi lại chiếc áo sơ mi trắng tinh và dặn dò tôi hãy bình tĩnh vì mọi người sẽ giúp đỡ. Tôi trằn trọc suốt đêm, tự hỏi liệu mình có đủ năng lực, liệu đồng nghiệp có thân thiện, và quan trọng nhất là làm sao để vượt qua ngày đầu tiên thật suôn sẻ.

Hòa Mình

Sáng hôm ấy, tôi đến công ty sớm hơn giờ hẹn gần nửa tiếng. Mùi cà phê thơm phức từ quán cóc vỉa hè hòa cùng tiếng còi xe inh ỏi tạo nên bản hòa tấu đặc trưng của thành phố buổi sớm. Tôi bước vào tòa nhà văn phòng cao tầng, trái tim đập thình thịch trong lồng ngực. Một nhân viên nhân sự đón tôi với nụ cười thân thiện, dẫn đi giới thiệu từng phòng ban. Mùi gỗ mới từ bàn ghế, âm thanh lách cách bàn phím, những nụ cười thân thiện của đồng nghiệp mới - tất cả đều mới mẻ và lạ lẫm. Buổi chiều, khi nhận nhiệm vụ đầu tiên, tôi cầm chặt ly nước chanh đá lạnh buốt, tự nhủ mình cần cố gắng hết sức.

Suy Ngẫm

Hết tuần làm việc đầu tiên, tôi ngồi lại quán cà phê góc phố, nhâm nhi ly bạc xỉu đá. Nhìn lại những ngày vừa qua, tôi nhận ra mình đã học được nhiều hơn tôi tưởng. Không chỉ là kỹ năng công việc, mà còn là cách giao tiếp nơi công sở, cách sắp xếp thời gian, và quan trọng nhất là hiểu rõ hơn về chính mình. Tôi nhớ mãi câu nói của sếp: 'Ở đây, chúng tôi không đòi hỏi nhân viên mới phải biết hết mọi thứ, nhưng phải luôn sẵn sàng học hỏi'. Hành trình vạn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên, và tôi đã học được rằng mỗi bước đi đều đáng quý.

Tại Sao Quan Trọng

Công việc đầu tay chính là bệ phóng giúp bạn tích lũy kinh nghiệm thực tế, làm quen với môi trường chuyên nghiệp và định hình con đường phát triển nghề nghiệp tương lai.

Bên cạnh kiến thức chuyên môn, bạn sẽ học được cách giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian - những kỹ năng vô cùng quý giá trong mọi ngành nghề.

Đây là cơ hội vàng để kết nối với đồng nghiệp, đối tác - những người có thể trở thành cộng sự hoặc người dẫn dắt bạn trong tương lai.

Thông qua công việc đầu tay, bạn sẽ nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, từ đó có định hướng phát triển phù hợp với năng lực và đam mê.

Khoản lương đầu tiên không chỉ mang lại sự tự chủ về tài chính mà còn dạy bạn cách quản lý chi tiêu và lập kế hoạch tài chính cá nhân.

Những ấn tượng ban đầu trong công việc đầu tay sẽ góp phần tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp của bạn trong mắt đồng nghiệp và đối tác.

Môi trường làm việc thực tế sẽ rèn luyện cho bạn khả năng phân tích, đánh giá vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.

Cách Bắt Đầu

Xác định rõ ngành nghề phù hợp với năng lực và đam mê của bản thân
Chuẩn bị hồ sơ xin việc chuyên nghiệp, bao gồm CV và đơn xin việc ấn tượng
Tìm kiếm thông tin tuyển dụng thông qua các kênh uy tín như website công ty, trang tuyển dụng, mạng xã hội nghề nghiệp
Chuẩn bị kỹ lưỡng cho buổi phỏng vấn: trang phục phù hợp, tìm hiểu trước về công ty và vị trí ứng tuyển
Chủ động làm quen với đồng nghiệp mới và tìm hiểu văn hóa công ty
Tìm kiếm người hướng dẫn (mentor) trong công ty để được tư vấn và hỗ trợ
Đặt mục tiêu ngắn hạn và dài hạn cho bản thân trong công việc mới

Bạn Cần Gì

Sơ yếu lý lịch được cập nhật đầy đủ, rõ ràng
Bằng cấp, chứng chỉ liên quan (nếu có)
Trang phục phù hợp với văn hóa công ty
Tinh thần cầu thị, sẵn sàng học hỏi
Kỹ năng giao tiếp cơ bản
Tác phong chuyên nghiệp, đúng giờ

An Toàn Trước Tiên

Môi trường làm việc an toàn, lành mạnh là quyền lợi cơ bản của mọi người lao động. Đảm bảo tìm hiểu kỹ về quyền lợi và trách nhiệm của bản thân khi bắt đầu công việc mới. Mọi hành vi quấy rối, phân biệt đối xử hoặc điều kiện làm việc không an toàn cần được báo cáo ngay với cấp trên hoặc bộ phận nhân sự. Chúng tôi khuyến khích môi trường làm việc tôn trọng sự đa dạng và hòa nhập cho tất cả mọi người.

Câu Hỏi Thường Gặp

Cảm giác hồi hộp trước ngày đầu đi làm là hoàn toàn bình thường. Hãy đến sớm hơn giờ làm việc khoảng 15 phút để làm quen với không gian mới. Nhớ rằng mọi người đều hiểu bạn là người mới và sẵn sàng giúp đỡ. Đừng ngại đặt câu hỏi khi chưa rõ vấn đề. Hãy xem đây là cơ hội để học hỏi và trưởng thành.

Trang phục phù hợp với văn hóa công ty là yếu tố quan trọng tạo ấn tượng ban đầu. Nếu chưa rõ quy định, hãy hỏi trước người phụ trách tuyển dụng hoặc đến sớm quan sát cách ăn mặc của mọi người. Tốt nhất nên chọn trang phục lịch sự, gọn gàng trong những ngày đầu. Đừng quên mang theo áo khoác nhẹ vì nhiệt độ phòng làm việc thường khá lạnh.

Khi được giới thiệu, hãy lặp lại tên của đồng nghiệp trong câu trả lời, ví dụ: 'Rất vui được gặp anh/chị [tên]'. Bạn có thể ghi chú lại đặc điểm nổi bật của từng người để dễ nhớ. Đừng ngại hỏi lại tên nếu bạn quên, mọi người đều hiểu rằng việc nhớ tên nhiều người mới gặp là rất khó. Một mẹo nhỏ là hãy chú ý đến tên thường gọi của mỗi người, vì người Việt thường có tên gọi thân mật hơn tên khai sinh.

Hãy chủ động bắt chuyện với đồng nghiệp trong giờ nghỉ giải lao hoặc giờ ăn trưa. Tham gia các hoạt động tập thể của công ty nếu có cơ hội. Quan sát cách mọi người giao tiếp và làm việc để hiểu rõ hơn về văn hóa công ty. Ở Việt Nam, việc tôn trọng thứ bậc và giao tiếp lịch sự rất được coi trọng. Hãy chú ý cách xưng hô phù hợp với từng đối tượng, đặc biệt là với những người lớn tuổi hơn hoặc ở vị trí cao hơn.

Bắt đầu bằng việc lập danh sách các nhiệm vụ ưu tiên mỗi ngày. Sử dụng các công cụ quản lý thời gian như lịch điện tử, ứng dụng ghi chú. Đừng ngần ngại hỏi cấp trên về mức độ ưu tiên của từng công việc nếu chưa rõ. Học cách nói 'không' một cách khéo léo khi công việc vượt quá khả năng đảm nhận. Và quan trọng là đừng quên dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý để duy trì năng suất làm việc. Ở Việt Nam, việc ở lại làm thêm giờ đôi khi được coi là thể hiện tinh thần trách nhiệm, nhưng hãy đảm bảo cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.

Hội chứng kẻ mạo danh là điều rất phổ biến đối với người mới đi làm. Hãy nhớ rằng bạn được tuyển dụng vì nhà tuyển dụng tin tưởng vào khả năng của bạn. Đừng so sánh bản thân với những người đã có kinh nghiệm lâu năm. Thay vào đó, hãy tập trung vào sự tiến bộ của chính mình. Ghi nhận những thành tích nhỏ và xem mỗi thử thách là cơ hội để học hỏi và phát triển. Ở Việt Nam, việc khiêm tốn là đức tính được đánh giá cao, nhưng cũng đừng ngần ngại thể hiện năng lực của mình một cách phù hợp.

Hãy chủ động sắp xếp một buổi trao đổi ngắn với sếp để hiểu rõ kỳ vọng của họ. Lắng nghe kỹ phản hồi và thể hiện sự sẵn sàng học hỏi. Đúng giờ trong mọi cuộc hẹn và hoàn thành công việc đúng hạn. Ở Việt Nam, việc tôn trọng người lớn tuổi và cấp trên rất được coi trọng. Hãy chú ý cách xưng hô lễ phép, đặc biệt là trong những ngày đầu. Đồng thời, hãy chân thành và trung thực trong công việc, vì đó là nền tảng của mọi mối quan hệ bền vững.

Thiết lập ranh giới rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân ngay từ đầu. Học cách ưu tiên công việc và nói 'không' khi cần thiết. Tận dụng tối đa thời gian làm việc hiệu quả để tránh phải làm thêm giờ không cần thiết. Dành thời gian cho bản thân, gia đình và bạn bè bên ngoài công việc. Ở Việt Nam, văn hóa làm việc nhóm và gắn kết đồng nghiệp khá phổ biến, nhưng hãy nhớ dành thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Nhớ rằng sức khỏe tinh thần và thể chất luôn cần được ưu tiên hàng đầu.

Hãy coi công việc đầu tiên là bệ phóng cho sự nghiệp lâu dài. Tích cực tìm hiểu về các cơ hội đào tạo, phát triển kỹ năng trong công ty. Xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp có kinh nghiệm và tìm kiếm một người cố vấn (mentor). Ở Việt Nam, mối quan hệ thầy trò rất được coi trọng, vì vậy hãy tìm cho mình một người thầy hướng dẫn. Đồng thời, hãy luôn cập nhật kiến thức và kỹ năng mới phù hợp với ngành nghề. Đặt mục tiêu rõ ràng và thường xuyên trao đổi với cấp trên về lộ trình phát triển nghề nghiệp.

Thất bại là một phần tất yếu của quá trình học hỏi. Khi mắc lỗi, hãy nhận trách nhiệm và tìm cách khắc phục hậu quả. Phân tích nguyên nhân dẫn đến thất bại để rút kinh nghiệm cho lần sau. Ở Việt Nam, việc giữ thể diện khá quan trọng, nhưng đừng vì thế mà che giấu sai lầm. Hãy thành thật với cấp trên và đồng nghiệp, đồng thời đề xuất phương án khắc phục. Đừng để thất bại làm bạn nản lòng, mà hãy xem đó là bài học quý giá để trưởng thành hơn trong công việc. Nhớ rằng, không ai thành công mà chưa từng thất bại.

Hãy cân nhắc kỹ trước khi quyết định nghỉ việc. Một số dấu hiệu cho thấy có thể đã đến lúc thay đổi bao gồm: không còn cơ hội phát triển, môi trường làm việc độc hại, công việc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất, hoặc có cơ hội tốt hơn phù hợp với định hướng nghề nghiệp. Tuy nhiên, hãy đảm bảo bạn đã cố gắng hết sức để cải thiện tình hình trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Ở Việt Nam, việc nhảy việc quá thường xuyên có thể ảnh hưởng đến hồ sơ xin việc sau này, vì vậy hãy suy nghĩ kỹ trước khi quyết định.

Hãy bắt đầu bằng việc đánh giá lại kỹ năng và kinh nghiệm đã tích lũy được từ công việc đầu tiên. Cập nhật CV, hồ sơ LinkedIn và các hồ sơ trực tuyến khác với những thành tích mới. Tận dụng mạng lưới quan hệ đã xây dựng được trong thời gian làm việc. Ở Việt Nam, mối quan hệ cá nhân đôi khi quan trọng không kém năng lực chuyên môn, vì vậy hãy giữ liên lạc với đồng nghiệp cũ. Chuẩn bị tinh thần cho các cuộc phỏng vấn với câu chuyện về lý do chuyển đổi công việc một cách chuyên nghiệp và tích cực. Và quan trọng nhất, hãy đảm bảo bạn đã học được những bài học quý giá từ công việc đầu tiên để áp dụng vào hành trình sự nghiệp tiếp theo.