Rehber

Peyzaj ve Ekotasarım ile Doğal Yaşam Alanları Yaratın

Peyzaj ve ekotasarım, doğal ve yapay çevreyi uyum içinde birleştiren yaratıcı bir süreçtir. Bahçe düzenlemeden kentsel yeşil alanlara, balkon çiftçiliğinden dikey bahçelere kadar geniş bir yelpazede doğa dostu çözümler sunar.

Yayınlanma tarihi Son güncelleme

Görsel Tanıtım

Yapraklı yeşil bir bitkinin yakın çekimi
Photo by Anya Idris on Unsplash
yoğun yeşil ormanın yanında duran büyük bir yeşil bitki
gri beton yolda yeşil bitkiler
üzeri yeşil bitkilerle kaplı bir çit
Photo by K F on Unsplash
yeşil metal çerçeve üzerinde yeşil bitkiler
bir göl ve dağ manzarası
Pembe çiçekler ve küçük bir şelale ile sakin bir bahçe.
Photo by Kyrie Isaac on Unsplash
içi yeşil bitkilerle dolu bir bahçe
Photo by Ries Bosch on Unsplash
Balkonda kurumaya bırakılmış yorganlar ve bitkiler.
kahverengi ahşap kasenin üzerinde yeşil saksı bitkisi
mavi duvar üzerinde bir demet sarı çiçek
Mavi orta kısmı olan beyaz bir çiçeğin yakın çekimi
Bir bahçede açan turuncu ve sarı yıldız çiçekleri
üzerinde su damlacıkları olan pembe gül
kahverengi sap üzerinde kahverengi kurumuş yaprak
sarı orta kısmı olan beyaz bir çiçeğin yakın çekimi
Yeşil greyfurtlar bir ağaç dalından sarkıyor.
mor arka plana karşı sarı bir çiçek
Çıplak ağaçlar soluk, mavi gökyüzüne doğru uzanıyor.
yeşil yapraklarla çevrili mor bir çiçeğin yakın çekimi

Beklenti

Balkonlardaki rengarenk çiçek denizlerini gördükçe çok hoşuma gidiyordu. 'Acaba ben de yapabilir miyim?' diye düşünmeden edemiyordum. Bir gün hazırlanıp küçük bir saksıda fesleğen yetiştirmeye karar verdim. Araştırma yaparken, küçük bir balkonun bile nasıl bir vahaya dönüşebileceğini fark ettim. Toprakla uğraşmanın stresimi alacağını biliyordum ama bu kadarını beklemiyordum doğrusu.

Daldırma

İlk tohumlarımı ektiğim günü unutamam. Toprağın mis gibi kokusu, parmaklarımın arasından kayıp giderken hissettiğim serinlik... Her sabah hızlıca balkona çıkıp minik filizleri kontrol edişim, ilk tomurcukları gördüğümdeki heyecanım tarif edilemez. Bir de arıların, kelebeklerin ziyaretleri başlayınca, küçük balkonum adeta kendi ekosistemine kavuştu. Domateslerimin çiçek açtığı gün, komşularımla aramızda küçük bir şenlik havası esti. Yetiştirdiklerimden etkilendiklerini belirterek gülümsediler.

Yansıtma

Balkon bahçeciliği sadece bir hobi değil, bana göre bir yaşam felsefesi oldu. Çiçeklerimin arasında kahvemi yudumlarken, doğanın mucizesine bir kez daha hayran kalıyorum. Minik domates fidelerim büyüdükçe, ben de onlarla birlikte geliştim. Artık çevremde bitki yetiştirme konusunda bilgili biri olarak tanınıyorum. En güzeli de bu bilgimi başkalarıyla paylaşabilmek. Bir çocuğun kendi yetiştirdiği maydanozu gururla göstermesi paha biçilemez bir mutluluk. Doğa böyle bir şey işte, bir tohum ekiyorsun, karşılığında binlerce gülümseme alıyorsun.

Alt Kategoriler

Bu kategori, her biri bu özel deneyim alanındaki belirli yönlere ve yaklaşımlara odaklanan birkaç uzmanlaşmış alt kategori içerir.
Doğayla iç içe olmak kortizol seviyelerini düşürür ve genel ruh halini iyileştirir. Özellikle şehir hayatının yoğun temposunda, kendinize ayıracağınız bu yeşil molalar zihinsel sağlığınız için birebirdir.
Yerel bitki türlerini kullanarak bölgenin biyolojik çeşitliliğine katkı sağlarsınız. Arılar, kelebekler ve kuşlar için de yaşam alanı oluşturarak doğal dengeye destek olursunuz.
Bitkiler havayı temizleyerek daha sağlıklı bir yaşam alanı oluşturur. Özellikle şehirlerdeki hava kirliliğine karşı doğal bir çözüm sunar.
Kendi sebze ve meyvelerinizi yetiştirerek daha sağlıklı beslenebilirsiniz. Üstelik dalından koparıp taze taze tüketmenin keyfi de cabası!
Doğal güzelliklerle çevrili bir ortam yaratmak yaşam kalitenizi artırır. Evinizin önünü, balkonunuzu veya bahçenizi rengarenk çiçeklerle süslemek hem göze hem ruha hitap eder.
Kendi ürünlerinizi yetiştirerek market alışverişlerinizden tasarruf edebilirsiniz. Özellikle organik ürünlerin fiyatları düşünüldüğünde, kendi bahçenizde yetiştirmek çok daha ekonomik.
Komşularınızla tohum ve fide takası yaparak sosyal bağlarınızı güçlendirebilirsiniz. Mahalleliyle birlikte ortak bahçeler oluşturarak dayanışma ruhunu canlandırabilirsiniz.
  1. Mevcut alanınızı değerlendirin: Güneş alma süresi ve su kaynağına olan uzaklık gibi faktörleri göz önünde bulundurun.
  2. İkliminize uygun bitkiler seçin: Farklı iklim koşullarına uygun bitkiler vardır. Örneğin, sıcak ve kuru iklimlerde lavanta, kekik gibi bitkiler; nemli iklimlerde ise orman gülleri daha iyi yetişir.
  3. Toprak hazırlığı yapın: Bitkilerinizin sağlıklı büyümesi için torf, perlit ve organik gübre karışımı bir toprak hazırlayın. Toprağın su tutma ve drenaj özelliklerini kontrol edin.
  4. Sulama planı oluşturun: Bitkilerinizin ihtiyaç duyduğu su miktarını belirleyin. Yaz aylarında sabah erken saatlerde veya akşam üzeri sulama yapın.
  5. Kompost yapın: Mutfak atıklarınızı değerlendirerek doğal gübre üretin. Meyve sebze kabukları, yumurta kabukları ve çay posası kompost yapımında kullanılabilir.
  6. Düzenli bakım yapın: Bitkilerinizi haftalık olarak kontrol edin. Hastalık ve zararlılara karşı önlem alın, gerekirse budama yapın.
  7. Deneyimlerinizi paylaşın: Deneyimlerinizi çevrenizle paylaşın veya mahallenizde küçük bir topluluk oluşturun. Bilginizi başkalarıyla paylaşın, onlardan da yeni şeyler öğrenin.
  • Temel bahçe aletleri (çapa, tırmık, sulama kabı)
  • Organik toprak ve gübre
  • Sulama sistemi veya sulama kabı
  • Tohum veya fide
  • Güneş gören bir alan
  • Düzenli zaman ayırma
  • Sabır ve öğrenme isteği

Bahçe işleri yaparken uygun eldiven ve koruyucu ekipman kullanın. Kimyasal gübre ve ilaçlar yerine organik ürünleri tercih edin. Sıcak havalarda güneşten korunun ve yeterli sıvı tüketin. Alerjiniz olan bitkilere dikkat edin. Hareket kısıtlılığı olanlar için yükseltilmiş sebze yatakları veya saksı bahçeciliği önerilir.

Küçük balkonlar için fesleğen, nane, maydanoz gibi aromatik bitkiler, cherry domates, biber gibi sebzeler veya sardunya, petunya gibi çiçekler idealdir. Dikey bahçe sistemleriyle alanınızı verimli kullanabilirsiniz. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde balkon tarımı oldukça popüler hale gelmiştir.
Damla sulama sistemleri, yağmur suyu hasadı, malçlama ve kuraklığa dayanıklı bitkiler seçmek su tüketimini azaltmanın etkili yollarıdır. Suya daha az ihtiyaç duyan bitkileri tercih edebilirsiniz. Kekik, lavanta, biberiye gibi bitkiler daha az su ile yetişebilir.
Lavanta, kekik, biberiye, adaçayı, ekinezya ve ayçiçeği gibi nektar açısından zengin bitkiler arı ve kelebekleri bahçenize çekecektir. Lavanta tarlaları arılar için adeta bir cennettir.
Evet, hidroponik veya aquaponik sistemlerle topraksız tarım yapabilirsiniz. Bu yöntemler özellikle büyük şehirlerde sınırlı alanlarda oldukça popüler hale geldi. Bu konuda çeşitli eğitimler de mevcut.
Marul, roka, maydanoz, nane, fesleğen ve domates gibi bitkiler bakımı kolay ve hızlı sonuç verdiği için yeni başlayanlar için idealdir. Özellikle Türkiye'nin iklim koşullarına uygun olan bu bitkiler, kolay yetiştirilebilir. Mutfakta sık kullanılan taze otları yetiştirmek hem kolay hem de çok işinize yarayacaktır.
Doğal yöntemlerle zararlı mücadelesi yapabilirsiniz. Sarımsaklı su, arap sabunlu su gibi doğal ilaçlar kullanabilir, faydalı böcekleri çeken bitkiler yetiştirebilirsiniz. Özellikle kadife çiçeği, zararlı böcekleri uzaklaştırmada oldukça etkilidir.
Kışın donlara karşı hassas bitkileri korumak için malçlama yapın, saksıları korunaklı yerlere alın. Kışlık sebzeler olarak ıspanak, pırasa, karnabahar gibi bitkiler yetiştirebilirsiniz. Uygun koşullarda kış aylarında da bahçecilik yapılabilir.
Meyve sebze kabukları, yumurta kabukları, çay posası gibi organik atıkları bir kompost kovasında biriktirerek doğal gübre elde edebilirsiniz. Karbon ve azot dengesini sağlamak için kuru yaprak, dal parçaları gibi kahverengi materyaller ekleyin. Bazı yerel yönetimlerin ücretsiz kompost eğitimleri de mevcut.
Evet, cüce meyve ağaçları, limon, mandalina gibi narenciyeler veya süs eriği gibi ağaçlar büyük saksılarda yetiştirilebilir. Uygun iklim koşullarında balkonlarda limon ağacı yetiştirmek oldukça yaygındır.
Yetersiz güneş, yanlış sulama, uygun olmayan gübreleme veya budama hataları çiçek açmama nedenleri arasındadır. Bitkinizin türüne uygun bakım koşullarını sağladığınızdan emin olun. Özellikle gül gibi bitkiler doğru budama ister.
Sulama sıklığı bitki türüne, mevsime ve hava koşullarına göre değişir. Genel kural olarak, toprağın üst kısmı kuruduğunda sulama yapılmalıdır. Yaz aylarında sabah erken veya akşam üstü sulama yapmak daha uygundur.
Muz kabukları, yumurta kabukları, kahve telvesi gibi mutfak atıklarını değerlendirerek doğal gübreler yapabilirsiniz. Muz kabuklarını suda bekletip bu suyu bitkilerinize verebilir veya yumurta kabuklarını öğütüp toprağa karıştırabilirsiniz. Türk kahvesinin telvesi de bitkiler için harika bir gübredir.

Hadi, kendi doğal cennetini yaratmaya başla!