คู่มือ

การเป็นพี่เลี้ยงมืออาชีพ | เรียนรู้วิธีการถ่ายทอดประสบการณ์อย่างมีประสิทธิภาพ

การเป็นพี่เลี้ยงช่วยสร้างแรงบันดาลใจและพัฒนาศักยภาพของผู้อื่นอย่างยั่งยืน ผ่านการช่วยพัฒนาทักษะใหม่ๆ และการแก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวัน

เผยแพร่เมื่อ อัปเดตล่าสุดเมื่อ

บทนำภาพ

ครูกำลังช่วยนักเรียนทำการบ้านคณิตศาสตร์
ถ้วยกาแฟเซรามิกสีขาวบนโต๊ะสีขาว
ผู้ชายยืนอยู่หน้าคนกลุ่มหนึ่ง
บุคคลถือกล่องสีน้ำเงิน
Photo by Seema Miah on Unsplash
ครูกำลังช่วยนักเรียนทำโจทย์คณิตศาสตร์ที่โต๊ะเรียน
ผู้ชายและผู้หญิงกำลังมองหนังสือบนโต๊ะ
Photo by Keisha Kim on Unsplash
เสื้อเชิ้ตสีขาวของผู้ชายวางอยู่ข้างผู้หญิงที่กำลังถือหนังสือสีขาว ภาพถ่ายระยะใกล้
บล็อกไม้เรียงเป็นคำว่า "ครู"
ผู้ชายและผู้หญิงนั่งบนม้านั่งมองหนังสือด้วยกัน
ครูสูงอายุกำลังช่วยนักเรียนทำโจทย์คณิตศาสตร์
ผู้หญิงสองคนยืนหน้ากระดานไวท์บอร์ดที่มีข้อความ
Photo by Walls.io on Unsplash
ผู้ชายนั่งข้างผู้หญิงที่พิงโต๊ะสีขาว
Photo by AN LY on Unsplash
ผู้ชายนำเสนอข้อมูลบนไวท์บอร์ดให้ผู้ชมฟัง
ภาพระยะใกล้ของเครื่องพิมพ์ดีดที่มีกระดาษเขียนว่า "การเรียนรู้ตลอดชีวิต"
ผู้หญิงในชุดแขนยาวสีชมพูยืนใกล้กับขาตั้งภาพวาด
ผู้ชายใส่เสื้อแขนยาวสีส้มนั่งข้างผู้หญิงใส่เสื้อแขนยาวสีน้ำเงิน
ชายชราสอนคณิตศาสตร์ให้เด็กชายที่โต๊ะเรียน
กลุ่มผู้ชายและผู้หญิงนั่งล้อมโต๊ะ
ภาพระยะใกล้ของเครื่องพิมพ์ดีดที่มีป้ายติดอยู่
เสื้อเชิ้ตสีน้ำเงินของผู้หญิง
Photo by Tra Nguyen on Unsplash

ความคาดหวัง

วันแรกที่ตัดสินใจเป็นพี่เลี้ยงให้กับน้องๆ มหาวิทยาลัย ใจเต้นระทึกเหมือนตอนสอบสัมภาษณ์ครั้งแรก

การดื่มด่ำ

การได้นั่งคุยกับน้องๆ ในพื้นที่การเรียนรู้ เป็นประสบการณ์ที่ล้ำค่า ได้ยินเสียงนกร้องเจื้อยแจ้วผสมกับเสียงหัวเราะ

การไตร่ตรอง

หลังจากผ่านไประยะหนึ่งของการเป็นพี่เลี้ยง ผมค้นพบว่าตัวเองได้เรียนรู้ไม่น้อยไปกว่าน้องๆ เสียอีก

การเป็นพี่เลี้ยงช่วยพัฒนาทักษะการนำ การตัดสินใจ และการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในการทำงานและการใช้ชีวิต
การเป็นพี่เลี้ยงช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรุ่นใหม่และผู้ร่วมงานในวงการเดียวกัน
การได้ถ่ายทอดความรู้ช่วยเพิ่มความมั่นใจในตนเองและความภาคภูมิใจในความสามารถ
การเป็นพี่เลี้ยงทำให้ได้เรียนรู้มุมมองใหม่ๆ จากผู้รับคำปรึกษา ช่วยขยายมุมมองและความเข้าใจต่อโลกกว้างขึ้น
  1. สำรวจทักษะและประสบการณ์ที่สามารถถ่ายทอดให้ผู้อื่นได้
  2. ศึกษาหลักการพื้นฐานของการเป็นพี่เลี้ยงและการให้คำปรึกษา
  3. ค้นหาโปรแกรมพี่เลี้ยงในองค์กรหรือชุมชนที่สนใจ
  4. กำหนดเป้าหมายและขอบเขตการเป็นพี่เลี้ยงอย่างชัดเจน
  5. ฝึกทักษะการฟังอย่างลึกซึ้งและการตั้งคำถามที่สร้างสรรค์
  • ประสบการณ์หรือความรู้เฉพาะด้านที่สามารถถ่ายทอดให้ผู้อื่นได้
  • ทักษะการสื่อสารและการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ
  • ความอดทนและความเข้าใจในความแตกต่างระหว่างบุคคล
  • เวลาเพียงพอสำหรับการให้คำปรึกษาอย่างต่อเนื่อง
  • ความตั้งใจจริงที่จะช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน

ควรคำนึงถึงความเหมาะสมในการสื่อสารระหว่างบุคคล หลีกเลี่ยงการให้ข้อมูลที่อาจก่อให้เกิดอันตราย หรือละเมิดสิทธิส่วนบุคคล

ใช้การสื่อสารอย่างเปิดเผย ฟังเพื่อเข้าใจ และหาจุดร่วมที่เหมาะสม
เมื่อผู้รับคำปรึกษาสามารถยืนได้ด้วยตนเอง เมื่อครบกำหนดเวลาที่ตกลงกันไว้ หรือเมื่อไม่สามารถให้ประโยชน์ซึ่งกันและกันได้อีกต่อไป
ฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ เรียนรู้จากพี่เลี้ยงท่านอื่นๆ อ่านหนังสือเกี่ยวกับการโค้ช และขอคำติชมจากผู้รับคำปรึกษา
ช่วยพัฒนาทักษะความเป็นผู้นำ การสื่อสาร และการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญในการทำงานทุกสาขาอาชีพ และยังช่วยสร้างเครือข่ายความสัมพันธ์ในวงการอาชีพอีกด้วย

การเป็นพี่เลี้ยงสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน