คู่มือ

กิจกรรมปั่นจักรยาน | สุขภาพดี สนุก และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

การปั่นจักรยานเป็นกิจกรรมที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาพร่างกายและจิตใจ เปิดโอกาสให้ได้สัมผัสธรรมชาติและสถานที่ใหม่ๆ ในมุมมองที่แตกต่าง

เผยแพร่เมื่อ อัปเดตล่าสุดเมื่อ

บทนำภาพ

ผู้ชายขี่จักรยานลงทางคดเคี้ยว
ผู้ชายสามคนขี่จักรยานบนถนนลาดยาง
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
บุคคลขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
Photo by Tom Austin on Unsplash
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ป้ายถนนที่มีลูกศรชี้ไปสองทิศทาง
Photo by Bro Man on Unsplash
บุคคลกำลังขี่จักรยานบนถนน
ผู้ชายนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์
ผู้หญิงนั่งบนจักรยานข้างผู้หญิงอีกคน
จักรยานจอดอยู่ข้างถนน
Photo by Toby Royal on Unsplash
เด็กชายกำลังขี่จักรยาน
ผู้หญิงขี่จักรยานลงเส้นทางที่มีต้นไม้เรียงราย
Photo by Mina Rad on Unsplash
บุคคลขี่จักรยานหนู่อาคาร
กลุ่มคนขี่จักรยานบนถนน
นักปั่นจักรยานสองคนบนถนนในป่า
ภาพระยะใกล้ของโครงจักรยานพร้อมพื้นหลังเบลอ
Photo by Tim Foster on Unsplash
คนสองคนขี่จักรยานบนถนน
Photo by Alex Lamb on Unsplash
ผู้ชายขี่จักรยานกลางถนน
ผู้ชายขี่จักรยานลงทางคดเคี้ยว
ผู้ชายสามคนขี่จักรยานบนถนนลาดยาง
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
บุคคลขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
Photo by Tom Austin on Unsplash
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ป้ายถนนที่มีลูกศรชี้ไปสองทิศทาง
Photo by Bro Man on Unsplash
บุคคลกำลังขี่จักรยานบนถนน
ผู้ชายนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์
ผู้หญิงนั่งบนจักรยานข้างผู้หญิงอีกคน
จักรยานจอดอยู่ข้างถนน
Photo by Toby Royal on Unsplash
เด็กชายกำลังขี่จักรยาน
ผู้หญิงขี่จักรยานลงเส้นทางที่มีต้นไม้เรียงราย
Photo by Mina Rad on Unsplash
บุคคลขี่จักรยานหนู่อาคาร
กลุ่มคนขี่จักรยานบนถนน
นักปั่นจักรยานสองคนบนถนนในป่า
ภาพระยะใกล้ของโครงจักรยานพร้อมพื้นหลังเบลอ
Photo by Tim Foster on Unsplash
คนสองคนขี่จักรยานบนถนน
Photo by Alex Lamb on Unsplash
ผู้ชายขี่จักรยานกลางถนน
ผู้ชายขี่จักรยานลงทางคดเคี้ยว
ผู้ชายสามคนขี่จักรยานบนถนนลาดยาง
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
บุคคลขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
Photo by Tom Austin on Unsplash
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ป้ายถนนที่มีลูกศรชี้ไปสองทิศทาง
Photo by Bro Man on Unsplash
บุคคลกำลังขี่จักรยานบนถนน
ผู้ชายนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์
ผู้หญิงนั่งบนจักรยานข้างผู้หญิงอีกคน
จักรยานจอดอยู่ข้างถนน
Photo by Toby Royal on Unsplash
เด็กชายกำลังขี่จักรยาน
ผู้หญิงขี่จักรยานลงเส้นทางที่มีต้นไม้เรียงราย
Photo by Mina Rad on Unsplash
บุคคลขี่จักรยานหนู่อาคาร
กลุ่มคนขี่จักรยานบนถนน
นักปั่นจักรยานสองคนบนถนนในป่า
ภาพระยะใกล้ของโครงจักรยานพร้อมพื้นหลังเบลอ
Photo by Tim Foster on Unsplash
คนสองคนขี่จักรยานบนถนน
Photo by Alex Lamb on Unsplash
ผู้ชายขี่จักรยานกลางถนน
ผู้ชายขี่จักรยานลงทางคดเคี้ยว
ผู้ชายสามคนขี่จักรยานบนถนนลาดยาง
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
บุคคลขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานบนถนนเวลากลางวัน
Photo by Tom Austin on Unsplash
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ผู้ชายใส่แจ็กเก็ตสีดำขี่จักรยานในป่าเวลากลางวัน
ป้ายถนนที่มีลูกศรชี้ไปสองทิศทาง
Photo by Bro Man on Unsplash
บุคคลกำลังขี่จักรยานบนถนน
ผู้ชายนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์
ผู้หญิงนั่งบนจักรยานข้างผู้หญิงอีกคน
จักรยานจอดอยู่ข้างถนน
Photo by Toby Royal on Unsplash
เด็กชายกำลังขี่จักรยาน
ผู้หญิงขี่จักรยานลงเส้นทางที่มีต้นไม้เรียงราย
Photo by Mina Rad on Unsplash
บุคคลขี่จักรยานหนู่อาคาร
กลุ่มคนขี่จักรยานบนถนน
นักปั่นจักรยานสองคนบนถนนในป่า
ภาพระยะใกล้ของโครงจักรยานพร้อมพื้นหลังเบลอ
Photo by Tim Foster on Unsplash
คนสองคนขี่จักรยานบนถนน
Photo by Alex Lamb on Unsplash
ผู้ชายขี่จักรยานกลางถนน

ความคาดหวัง

ครั้งแรกที่คิดจะปั่นจักรยาน ใจเต้นแรงเหมือนจะออกนอกอกเลยทีเดียว เคยแต่เห็นคนอื่นปั่นแถวสวนลุมพินี พอถึงตาตัวเองก็ตื่นเต้นไม่เบา เริ่มจากเดินเข้าร้านจักรยานแถวบ้าน ต้องขอให้พนักงานช่วยอธิบายให้ฟังเป็นชั่วโมง ว่าจะเลือกแบบไหนดีระหว่างเสือภูเขากับจักรยานถนน สุดท้ายก็ตัดสินใจเลือกเสือภูเขาตัวสีแดงสด เพราะเขาว่าดูทนและเหมาะกับมือใหม่

วันก่อนออกปั่นวันแรก นอนไม่ค่อยหลับด้วยความตื่นเต้น ตื่นเช้ามาเตรียมของให้พร้อม หมวกกันน็อคสีฟ้า ถุงมือ ผ้าคลุมหน้าเพื่อกันแดด และที่ขาดไม่ได้คือขวดน้ำใบใหญ่ ตรวจสอบความดันลมยางแล้วสองรอบ เผื่อไว้เผื่อไป แม้จะดูขำๆ แต่สำหรับมือใหม่อย่างเราทุกอย่างดูน่าตื่นเต้นไปหมด

การดื่มด่ำ

ตอนเริ่มปั่นใหม่ๆ กล้ามเนื้อขายังไม่คุ้นชิน รู้สึกเมื่อยบ้าง แต่พอผ่านไปสักพักก็เริ่มชิน เสียงล้อกระทบพื้นถนนดังกรุ๊งกริ๊งเบาๆ ดนตรีธรรมชาติที่ไพเราะไม่เหมือนใคร แสงแดดยามเช้าส่องผ่านใบไม้เป็นประกายเหมือนเพชรน้ำงาม ลมเย็นๆ พัดผ่านผิวหนังให้รู้สึกสดชื่น เห็นเด็กๆ ข้างทางโบกมือทักทายด้วยรอยยิ้ม

มีช่วงหนึ่งที่ต้องปั่นขึ้นสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา ขาลากเหมือนมีตุ้มถ่วงร้อยกิโลติดไว้ รู้สึกเหนื่อยจนจะถอดใจ แต่พอหันไปเห็นวิวแม่น้ำที่สวยงามและเรือข้ามฟากที่ค่อยๆ เคลื่อนตัว ก็ฮึดขึ้นมาได้อีกครั้ง สุดท้ายก็ปั่นขึ้นไปถึงจุดสูงสุดได้สำเร็จ ความรู้สึกภูมิใจในตัวเองที่เกิดขึ้นในตอนนั้นยากจะบรรยาย

การไตร่ตรอง

หลังจากปั่นเสร็จ แม้ร่างกายจะเหนื่อยแต่จิตใจกลับรู้สึกโล่งเบาสบายเหมือนได้ปลดปล่อยอะไรบางอย่างออกไป นั่งจิบน้ำอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เห็นพระอาทิตย์ตกสีส้มทองสะท้อนผิวน้ำ รู้สึกขอบคุณตัวเองที่กล้าลองอะไรใหม่ๆ

ตอนนี้การปั่นจักรยานกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตไปแล้ว ไม่ใช่แค่การออกกำลังกาย แต่เป็นช่วงเวลาที่ได้อยู่กับตัวเอง คิดทบทวนสิ่งต่างๆ ได้อย่างมีสติ และได้พบเจอเรื่องราวดีๆ มากมายที่หาไม่ได้จากที่ไหน

การปั่นจักรยานช่วยเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ ทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น และช่วยเพิ่มความจุปอด เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ใช้ชีวิตในเมืองใหญ่
การได้ออกกำลังกายกลางแจ้งช่วยลดฮอร์โมนความเครียดและเพิ่มสารเอ็นดอร์ฟินในสมอง โดยเฉพาะการปั่นในสวนสาธารณะที่ร่มรื่น
การปั่นจักรยานเป็นการเดินทางที่ปล่อยมลพิษเป็นศูนย์ ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5
เมื่อเทียบกับยานพาหนะอื่นๆ การปั่นจักรยานมีค่าใช้จ่ายต่ำมากทั้งค่าซ่อมบำรุงและค่าเชื้อเพลิง
การปั่นจักรยานเป็นกิจกรรมที่ทำร่วมกับเพื่อนและครอบครัวได้ ช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดี เช่น การร่วมกิจกรรม Bike for Mom หรือ Bike for Dad
การโฟกัสที่การปั่นช่วยฝึกสติและเพิ่มความสามารถในการจดจ่อกับปัจจุบัน เหมาะสำหรับคนเมืองที่ต้องเผชิญกับความเครียดจากการทำงาน
การปั่นจักรยานทำให้คุณได้พบเจอสถานที่และผู้คนใหม่ๆ ที่อาจไม่เคยพบเจอในการเดินทางปกติ เช่น ซอยเล็กๆ ที่สวยงามหรือชุมชนน่ารักๆ
  1. เลือกจักรยานที่เหมาะกับความต้องการและงบประมาณ โดยปรึกษาผู้เชี่ยวชาญที่ร้านจักรยาน
  2. เริ่มปั่นในระยะทางสั้นๆ ก่อน เช่น รอบหมู่บ้านหรือสวนสาธารณะใกล้บ้าน
  3. ศึกษาข้อมูลเส้นทางและสภาพอากาศล่วงหน้า หลีกเลี่ยงเส้นทางที่มีการจราจรหนาแน่น
  4. เตรียมน้ำและอาหารว่างเพียงพอ โดยเฉพาะในวันที่อากาศร้อน
  5. เริ่มปั่นเป็นกลุ่มกับเพื่อนหรือครอบครัวก่อนเพื่อความสนุกและความปลอดภัย
  6. บันทึกการปั่นแต่ละครั้งผ่านแอปพลิเคชันเพื่อติดตามความก้าวหน้า
  7. วอร์มอัพและยืดเหยียดกล้ามเนื้อก่อนและหลังปั่นทุกครั้งเพื่อป้องกันการบาดเจ็บ
  • จักรยานที่เหมาะสมกับสภาพเส้นทาง
  • หมวกกันน็อคและอุปกรณ์เซฟตี้
  • น้ำดื่มและอาหารว่าง
  • เสื้อผ้าสบายๆ เหมาะกับสภาพอากาศ
  • แผนที่หรือแอปนำทาง
  • โทรศัพท์มือถือสำหรับติดต่อฉุกเฉิน
  • ครีมกันแดดและผ้าคลุมหน้า

สวมหมวกกันน็อคเสมอเมื่อปั่นจักรยาน ตรวจสอบความพร้อมของอุปกรณ์ก่อนออกปั่นทุกครั้ง เลือกเส้นทางที่ปลอดภัยและเหมาะสมกับทักษะ ควรมีผู้ร่วมทางโดยเฉพาะเมื่อเริ่มต้นใหม่ ควรสวมเสื้อผ้าสีสว่างและติดไฟสะท้อนแสงเมื่อปั่นตอนเย็นหรือกลางคืน

ควรตรวจสอบความพร้อมของจักรยาน สวมใส่เสื้อผ้าที่เหมาะสม สวมหมวกกันน็อค และเตรียมน้ำดื่มให้เพียงพอ โดยเฉพาะในประเทศไทยที่อากาศค่อนข้างร้อน
แนะนำให้ปั่นอย่างน้อย 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ ครั้งละ 30 นาทีขึ้นไป เพื่อให้เห็นผลลัพธ์ที่ดีต่อสุขภาพ
ได้ การปั่นจักรยานเป็นประจำช่วยเผาผลาญแคลอรี่ได้ดี แต่ควรควบคู่ไปกับการควบคุมอาหารเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
สำหรับมือใหม่แนะนำจักรยานเสือภูเขาหรือจักรยานไฮบริดที่มีน้ำหนักเบาและใช้งานง่าย เหมาะกับสภาพถนนในประเทศไทย
ช่วงเช้าตรู่หรือเย็นเป็นเวลาที่เหมาะสมที่สุด เพราะอากาศไม่ร้อนจนเกินไปและการจราจรไม่หนาแน่น โดยเฉพาะในสวนสาธารณะต่างๆ
สามารถแบ่งการปั่นเป็นช่วงสั้นๆ ครั้งละ 10-15 นาที แต่ทำบ่อยครั้งขึ้นก็ได้ผลดีเช่นกัน หรืออาจปั่นเป็นพาหนะในการเดินทางในชีวิตประจำวัน
ควรปรับความสูงของอานและแฮนด์ให้เหมาะสมกับสรีระ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการปรับแต่งจักรยานหากอาการไม่ดีขึ้น
ไม่จำเป็น จักรยานราคาปานกลางที่มีคุณภาพดีก็เพียงพอสำหรับผู้เริ่มต้น สำคัญที่ความเหมาะสมกับการใช้งานและการบำรุงรักษา
ควรบอกให้คนใกล้ชิดทราบเส้นทางและเวลาที่จะกลับ หรือใช้แอปแชร์ตำแหน่งเพื่อความปลอดภัย โดยเฉพาะเมื่อปั่นในเส้นทางใหม่
สามารถค้นหากลุ่มปั่นจักรยานในพื้นที่ผ่านโซเชียลมีเดียหรือร้านจักรยานใกล้บ้าน เช่น กลุ่ม Bangkok Biking หรือกลุ่มปั่นจักรยานตามชุมชนต่างๆ
ปั่นชิดซ้ายเสมอ สัญญาณมือให้ชัดเจนเมื่อจะเลี้ยวหรือหยุด สวมเสื้อสีสว่างเพื่อให้รถมองเห็นได้ชัด และควรสวมหมวกกันน็อคทุกครั้ง
ควรหลีกเลี่ยงการปั่นกลางคืน แต่หากจำเป็นต้องสวมเสื้อสะท้อนแสงและติดไฟหน้า-หลังให้เรียบร้อย เลือกเส้นทางที่แสงสว่างเพียงพอและมีการจราจรไม่หนาแน่น

มาสัมผัสความสนุกและสุขภาพดีไปกับการปั่นจักรยานกันเถอะ!