คู่มือ

การจดจำอารมณ์: วิธีพัฒนาทักษะการเข้าใจความรู้สึกของตัวเองและผู้อื่น

พัฒนาทักษะการตระหนักรู้ทางอารมณ์ด้วยเทคนิคการจดจำอารมณ์ที่ช่วยให้คุณเข้าใจความรู้สึกของตัวเองและผู้อื่นได้ดีขึ้น

เผยแพร่เมื่อ 19 ตุลาคม 2568อัปเดตล่าสุดเมื่อ 19 ตุลาคม 2568

เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ฉันตัดสินใจเริ่มฝึกฝนการจดจำอารมณ์ เริ่มต้นจากความสงสัยว่าทำไมบางครั้งฉันถึงรู้สึกไม่เข้าใจอารมณ์ของตัวเองและคนรอบข้าง ฉันเริ่มต้นด้วยการค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับการพัฒนาด้านอารมณ์ และพบว่ามีแบบฝึกหัดง่ายๆ หลายอย่างที่สามารถช่วยได้ ฉันรู้สึกตื่นเต้นที่จะได้ลอง แต่ก็กังวลเล็กน้อยว่าจะทำได้ดีหรือไม่

การดื่มด่ำ

วันแรกที่เริ่มฝึก ฉันลองสังเกตอารมณ์ของตัวเองทุกชั่วโมง โดยใช้แอปบันทึกอารมณ์ รู้สึกแปลกๆ ที่ต้องหยุดคิดถึงความรู้สึกตัวเองบ่อยๆ แต่พอผ่านไปสองสามวัน ฉันเริ่มจับความรู้สึกตัวเองได้ละเอียดขึ้น แทนที่จะบอกแค่ว่า 'รู้สึกไม่ดี' ฉันเริ่มแยกแยะได้ว่าเป็นความกังวล ความเหนื่อย หรือความเบื่อหน่าย ในคลาสฝึกอบรม เราได้เล่นเกมทายอารมณ์จากสีหน้าและท่าทาง ซึ่งท้าทายและสนุกมาก

การไตร่ตรอง

หลังจากฝึกฝนมา 1 เดือน ฉันประหลาดใจที่พบว่าตัวเองเข้าใจอารมณ์ของตัวเองและผู้อื่นได้ดีขึ้นอย่างชัดเจน ความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงานดีขึ้นเพราะฉันสามารถรับรู้ความรู้สึกของพวกเขาได้ดีกว่าเดิม ที่สำคัญที่สุดคือ ฉันเรียนรู้ที่จะจัดการกับอารมณ์ของตัวเองได้ดีขึ้นมาก การฝึกนี้ไม่เพียงแต่พัฒนาทักษะทางอารมณ์ของฉัน แต่ยังช่วยให้ชีวิตประจำวันมีความสุขและมีความหมายมากขึ้น

ทำไมถึงสำคัญ

การเข้าใจอารมณ์ของตัวเองและผู้อื่นช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีขึ้นทั้งในที่ทำงานและชีวิตส่วนตัว

เมื่อเข้าใจอารมณ์ของกันและกัน โอกาสในการเกิดความเข้าใจผิดและความขัดแย้งก็ลดลง

การตระหนักรู้ทางอารมณ์ช่วยในการจัดการความเครียดและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

เข้าใจวิธีสื่อสารที่เหมาะสมตามสถานะอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น

การเข้าใจอารมณ์ตนเองช่วยเพิ่มความมั่นใจในการตัดสินใจและแก้ปัญหา

การฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอช่วยเพิ่มระดับความฉลาดทางอารมณ์ (EQ)

การเข้าใจและยอมรับอารมณ์ของตัวเองช่วยลดความเครียดและความกังวล

วิธีการเริ่มต้น

เริ่มต้นด้วยการสังเกตอารมณ์ตัวเองวันละ 3 ครั้ง (เช้า กลางวัน เย็น)
ใช้สมุดบันทึกหรือแอปจดบันทึกอารมณ์ที่รู้สึกในแต่ละวัน
ฝึกสังเกตสีหน้าและน้ำเสียงของผู้อื่นในชีวิตประจำวัน
ลองทายอารมณ์ของตัวละครในหนังหรือซีรีส์ที่ดู
หาเพื่อนหรือกลุ่มที่สนใจฝึกฝนการจดจำอารมณ์ด้วยกัน
อ่านหนังสือหรือบทความเกี่ยวกับการพัฒนาทางอารมณ์
ฝึกสมาธิหรือการมีสติเพื่อเพิ่มการตระหนักรู้ในตนเอง

สิ่งที่คุณจะต้องการ

สมุดบันทึกหรือแอปบันทึกอารมณ์
เวลา 10-15 นาทีต่อวัน
สภาพแวดล้อมที่ผ่อนคลาย
ความเปิดใจและความอดทน
เพื่อนหรือกลุ่มฝึกฝน (ไม่จำเป็นแต่แนะนำ)

ความปลอดภัยเป็นอันดับแรก

การฝึกฝนการจดจำอารมณ์ควรทำด้วยความเข้าใจและความอดทนต่อตัวเองและผู้อื่น หากมีปัญหาด้านสุขภาพจิต ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

คำถามที่พบบ่อย

การจดจำอารมณ์เป็นพื้นฐานสำคัญของการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ ช่วยให้เราเข้าใจตัวเองและผู้อื่นได้ดีขึ้น ส่งผลดีต่อความสัมพันธ์และการทำงาน

การฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอจะเริ่มเห็นผลภายใน 2-4 สัปดาห์ แต่ขึ้นอยู่กับความสม่ำเสมอและการฝึกฝนของแต่ละคน

มีหลายแอปเช่น Moodnotes, Daylio หรือ Reflectly ที่ช่วยในการบันทึกและวิเคราะห์อารมณ์

หากรู้สึกว่าจัดการอารมณ์ตัวเองไม่ได้ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสม

ได้ การฝึกฝนการจดจำอารมณ์มีประโยชน์ต่อเด็ก ช่วยพัฒนาทักษะทางสังคมและอารมณ์ตั้งแต่อายุยังน้อย

ลองสังเกตอารมณ์ตัวเองทุกครั้งที่ดื่มน้ำ หรือฝึกทายอารมณ์ของคนรอบตัวในสถานที่สาธารณะ

ช่วยให้เข้าใจเพื่อนร่วมงาน ลูกค้า และจัดการความเครียดได้ดีขึ้น ส่งผลให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ไม่จำเป็นต้องมีพื้นฐานใดๆ เริ่มต้นจากศูนย์ได้เลย แค่มีความสนใจและความตั้งใจที่จะเรียนรู้

มีหลายหลักสูตรบน Coursera, Udemy หรือ ThaiMOOC ที่สอนเกี่ยวกับการพัฒนาทางอารมณ์

การจดจำอารมณ์เป็นส่วนหนึ่งของจิตวิทยาประยุกต์ที่เน้นการเข้าใจและจัดการอารมณ์เป็นหลัก

เกมใบ้ท่าทาง เกมทายอารมณ์จากรูปภาพ หรือเกมบทบาทสมมติช่วยฝึกฝนได้ดี

แน่นอน การเข้าใจและยอมรับอารมณ์ของตัวเองเป็นพื้นฐานสำคัญของการดูแลสุขภาพจิตที่ดี