คู่มือ

ฝึกสมอง ออกกำลังสมอง พัฒนาความจำและทักษะการคิด

การฝึกสมองช่วยให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และอาจช่วยชะลอความเสื่อมของสมอง เหมาะสำหรับทุกวัยที่ต้องการพัฒนาศักยภาพของตัวเอง

โดย ทีมบรรณาธิการ DoItAgain

เผยแพร่เมื่อ 9 ตุลาคม 2568อัปเดตล่าสุดเมื่อ 9 ตุลาคม 2568

ตอนแรกที่เพื่อนแนะนำให้ลองฝึกสมอง ผมก็สงสัยว่า สงสัยว่าการฝึกสมองจะได้ผลจริงหรือไม่ แต่ด้วยความที่ช่วงนี้ลืมโน่นลืมนี่บ่อยๆ ทั้งลืมกุญแจรถ ลืมนัดสำคัญๆ เลยตัดสินใจลองดูสักตั้ง เริ่มจากฝึกสมองวันละนิดๆ หน่อยๆ ตื่นเต้นเหมือนได้ของเล่นใหม่เลยครับ

ผมตั้งเป้าว่าจะฝึกวันละ 15 นาที ตอนเช้าก่อนออกไปทำงาน ตื่นมาพร้อมความมุ่งมั่น เหมือนได้เริ่มต้นวันใหม่ด้วยพลังบวก

การดื่มด่ำ

หลังจากฝึกไปได้สักระยะ เริ่มสังเกตว่าจำหมายเลขโทรศัพท์ของเพื่อนร่วมงานได้แม่นขึ้น แถมเวลาเล่นเกมจับคู่รูปภาพก็ทำเวลาได้ดีขึ้นเรื่อยๆ ช่วงเวลา 15 นาทีนั้นกลายเป็นช่วงเวลาที่ผมรอคอยที่สุดของวันแล้วล่ะ

เมื่อเวลาผ่านไป ผมลองเพิ่มความท้าทายด้วยเกมที่ต้องใช้ความเร็วในการตัดสินใจ แรกๆ ก็ทำพลาดบ่อย แต่พอฝึกไปเรื่อยๆ กลับรู้สึกว่าสมองตอบสนองเร็วขึ้น จำรายละเอียดต่างๆ ได้ดีขึ้น แม้แต่เวลาอ่านหนังสือก็จดจ่อได้นานขึ้น

การไตร่ตรอง

หลังจากฝึกสมองเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง ผมรู้สึกว่าตัวเองมีสมาธิกับการทำงานมากขึ้น ความจำดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แม้แต่คนใกล้ตัวยังสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลง

ที่สำคัญที่สุดคือรู้สึกว่าตัวเองมีความสุขกับการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ มากขึ้น การฝึกสมองกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันที่ขาดไม่ได้ เหมือนการแปรงฟันหรืออาบน้ำทุกเช้า ผมดีใจที่ตัดสินใจเริ่มต้นฝึกสมอง และจะฝึกต่อไปเรื่อยๆ

หมวดหมู่ย่อย

หมวดหมู่นี้ประกอบด้วยหมวดหมู่ย่อยเฉพาะทางหลายประเภท แต่ละประเภทเน้นไปที่แง่มุมและแนวทางเฉพาะเจาะจงภายในพื้นที่ประสบการณ์พิเศษนี้

ฝึกความจำ

เทคนิคและเกมส์พัฒนาความจำทั้งความจำระยะสั้นและระยะยาวสำหรับทุกวัย

ค้นพบ

แบบฝึกหัดการฝึกสมาธิ

เทคนิคง่ายๆ ที่ช่วยให้คุณมีสมาธิจดจ่อได้ดีขึ้นในชีวิตประจำวัน

ค้นพบ

ทำไมถึงสำคัญ

การฝึกสมองช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ประสาทใหม่และเชื่อมโยงระหว่างเซลล์ประสาท ทำให้ความจำดีขึ้นทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

การฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอช่วยให้สมองประมวลผลข้อมูลได้เร็วขึ้น ตัดสินใจได้คล่องแคล่วขึ้น

การออกกำลังสมองอาจช่วยชะลอการเสื่อมถอยของสมอง

การฝึกสมองช่วยให้สามารถจดจ่อกับงานได้นานขึ้น ลดอาการฟุ้งซ่าน และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

การแก้โจทย์และเกมฝึกสมองช่วยพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์และหาแนวทางแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การฝึกสมองช่วยกระตุ้นการทำงานของสมองทั้งสองซีก ทำให้มีความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการที่กว้างไกลขึ้น

เมื่อเห็นพัฒนาการของตัวเอง จะช่วยเพิ่มความมั่นใจในความสามารถและศักยภาพของตนเอง

วิธีการเริ่มต้น

เลือกกิจกรรมฝึกสมองที่เหมาะกับความสนใจของคุณ
กำหนดเวลาในแต่ละวันสำหรับการฝึก เริ่มจากวันละ 10-15 นาที และค่อยๆ เพิ่มเวลาขึ้นเรื่อยๆ
เริ่มจากระดับความยากที่เหมาะสม ไม่ควรยากหรือง่ายเกินไป เพื่อให้รู้สึกท้าทายแต่ไม่ท้อแท้
จดบันทึกความก้าวหน้าและท้าทายตัวเองให้ดีขึ้นเรื่อยๆ
ผสมผสานการฝึกสมองเข้ากับกิจกรรมประจำวัน เช่น จำรายการของที่ต้องซื้อโดยไม่ต้องจด
หาเพื่อนหรือกลุ่มที่สนใจฝึกสมองเหมือนกัน เพื่อแลกเปลี่ยนเทคนิคและให้กำลังใจซึ่งกันและกัน
พักผ่อนให้เพียงพอ เนื่องจากสมองจะทำงานได้ดีที่สุดเมื่อได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ

สิ่งที่คุณจะต้องการ

สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรือคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้
เวลาสำหรับฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ
พื้นที่เงียบๆ ที่ไม่มีสิ่งรบกวน
สมุดจดและปากกา (สำหรับจดบันทึกความก้าวหน้า)
ความตั้งใจและความสม่ำเสมอ

ความปลอดภัยเป็นอันดับแรก

การฝึกสมองมีความปลอดภัยสูงและเหมาะกับทุกวัย ควรฝึกในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ไม่ควรฝืนตัวเองมากเกินไป หากมีอาการปวดศีรษะหรือเวียนศีรษะระหว่างฝึก ควรหยุดพักและปรึกษาแพทย์

คำถามที่พบบ่อย

การเปลี่ยนแปลงจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับความสม่ำเสมอและเทคนิคที่ใช้ แต่ผลลัพธ์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับความสม่ำเสมอและเทคนิคที่ใช้

แน่นอนครับ การฝึกสมองมีประโยชน์ในทุกวัย การวิจัยพบว่าสมองของเราสามารถสร้างเซลล์ประสาทใหม่ได้ตลอดชีวิต สามารถเริ่มต้นได้ทุกช่วงวัย

ไม่จำเป็นเลยครับ มีทั้งแอปพลิเคชันฟรีและแบบมีค่าใช้จ่าย แนะนำให้เริ่มจากแอปพลิเคชันฟรีก่อน เช่น เกมฝึกสมองที่มีอยู่ในมือถือทั่วไป หรือจะฝึกด้วยวิธีง่ายๆ เช่น อ่านหนังสือ เล่นหมากรุก ก็ได้ผลดีเช่นกัน

ใช่ครับ การศึกษาวิจัยหลายชิ้นยืนยันว่าการฝึกสมองเป็นประจำช่วยชะลอการเสื่อมถอยของความจำและลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อมได้อย่างมีนัยสำคัญ

ช่วงเช้าหลังตื่นนอนเป็นเวลาที่ดีที่สุด เพราะสมองยังสดชื่นและพร้อมรับสิ่งใหม่ๆ แต่จริงๆ แล้วสามารถฝึกเวลาใดก็ได้ที่สะดวกและทำให้เป็นประจำสม่ำเสมอ

โดยทั่วไปไม่มีผลข้างเคียงร้ายแรง แต่ไม่ควรฝึกจนเครียดหรือเหนื่อยเกินไป ควรพักผ่อนให้เพียงพอและฟังเสียงร่างกายของตัวเอง

ได้ครับ มีเกมฝึกสมองที่ออกแบบมาสำหรับเด็กโดยเฉพาะ ช่วยพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ความจำ และความคิดสร้างสรรค์ ควรเลือกเกมที่เหมาะสมกับวัยและพัฒนาการของเด็ก

ควรฝึกอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เห็นผลลัพธ์ที่ดี ความสม่ำเสมอสำคัญกว่าความถี่ครับ

เช่น เกมฝึกความจำ เกมคำศัพท์ เกมตัวเลข หรือเกมกระดานต่างๆ

แน่นอนครับ ช่วยเพิ่มสมาธิ ความจำ และทักษะการคิดวิเคราะห์ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการเรียนเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะวิชาที่ต้องใช้ความจำและความเข้าใจ

แบ่งเวลาวันละ 5-10 นาทีก็ได้ผล เน้นที่ความสม่ำเสมอ อาจใช้เวลาว่างระหว่างวันในการฝึกสมองแทนการเล่นโทรศัพท์

มีหลายอย่างครับ เช่น ปลาทะเลน้ำลึก ถั่วต่างๆ ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ผักใบเขียว ดาร์กช็อกโกแลต และควรดื่มน้ำให้เพียงพอด้วย