คู่มือ

การติดตั้งเสียง: ศิลปะการได้ยินที่เปลี่ยนวิธีฟังของคุณตลอดไป

การติดตั้งเสียงคือศิลปะการสร้างประสบการณ์การได้ยินที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับพื้นที่ทางกายภาพ เน้นการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างเสียง สถานที่ และผู้ชม

โดย ทีมบรรณาธิการ DoItAgain

เผยแพร่เมื่อ 24 ตุลาคม 2568อัปเดตล่าสุดเมื่อ 24 ตุลาคม 2568

เรื่องราวของประสบการณ์

ความคาดหวัง

"การได้เข้าร่วมนิทรรศการการติดตั้งเสียงเป็นประสบการณ์ที่สร้างความตื่นเต้นเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นการได้สัมผัสประสบการณ์การได้ยินที่ออกแบบมาอย่างพิถีพิถันสำหรับพื้นที่นั้นๆ โดยเฉพาะ

ตอนเตรียมตัว ผมได้ดูผลงานของศิลปินเสียง ผู้บุกเบิกในวงการศิลปะเสียง และฟังผลงานของกลุ่มศิลปินร่วมสมัยที่นำเสียงจากวิถีชีวิตมาประยุกต์ ผมสงสัยว่าประสบการณ์จริงจะแตกต่างจากการฟังผ่านหูฟังแค่ไหน"

การดื่มด่ำ

"เมื่อก้าวเข้าไปในห้องจัดแสดง เสียงรอบตัวเปลี่ยนไปทันที เสียงฝีเท้าดังก้องเหมือนเดินอยู่ในถ้ำขนาดย่อม ลมหายใจดังชัดเจนราวกับถูกขยายเสียง รู้สึกเหมือนถูกห่อหุ้มด้วยเสียงจากลำโพงที่ซ่อนอยู่ทุกทิศทาง

ทันใดนั้น เสียงฝนตกหนักดังขึ้นรอบตัว รู้สึกขนลุกเมื่อได้ยินเสียงฝนที่เหมือนจริงมาก เสียงน้ำไหลซึมผ่านหลังคา เสียงเม็ดฝนกระทบพื้นกระเบื้อง ยืนนิ่ง หลับตา และปล่อยให้เสียงพาไป เมื่อเปิดตาขึ้น เห็นผนังห้องสั่นไหวไปกับคลื่นเสียงราวกับมีชีวิต"

การไตร่ตรอง

หลังจากออกจากนิทรรศการ เสียงก้องยังคงดังกังวานอยู่ในหู ประสบการณ์นี้ทำให้ตระหนักว่าเสียงรอบตัวที่เราเคยชิน ล้วนมีเรื่องราวซ่อนอยู่ทั้งสิ้น ตอนนี้ทุกครั้งที่เดินผ่านตลาดนัดหรือสวนสาธารณะ จะหยุดฟังเสียงรอบตัวมากขึ้น

การได้มีส่วนร่วมกับเสียงในลักษณะนี้ไม่เพียงเปลี่ยนวิธีฟัง แต่ยังทำให้เห็นศักยภาพของเสียงในการเชื่อมโยงผู้คนกับสถานที่ เป็นมากกว่าการฟัง แต่คือการได้ยินอย่างลึกซึ้ง และนั่นคือเสน่ห์ของการติดตั้งเสียงที่แท้จริง"

ทำไมถึงสำคัญ

ช่วยฝึกให้เราแยกแยะเสียงต่างๆ ได้ละเอียดขึ้น และตระหนักถึงความสำคัญของเสียงรอบตัว

เป็นสะพานเชื่อมระหว่างศิลปะดั้งเดิมกับเทคโนโลยีสมัยใหม่

เสียงที่ออกแบบมาอย่างดีอาจช่วยลดความเครียดและเพิ่มสมาธิ

ผู้ชมกลายเป็นส่วนหนึ่งของผลงานศิลปะ

บันทึกและนำเสนอเสียงจากวัฒนธรรมที่กำลังจะหายไป

ช่วยให้เราเป็นผู้ฟังที่ดีขึ้นทั้งในชีวิตประจำวันและการทำงาน

จุดประกายความคิดสร้างสรรค์ในการใช้เสียงรูปแบบใหม่ๆ

วิธีการเริ่มต้น

เริ่มจากฝึกฟังเสียงรอบตัวในชีวิตประจำวันอย่างมีสติ
ศึกษางานของศิลปินเสียงไทย
ทดลองใช้แอปบันทึกเสียงในโทรศัพท์มือถือเก็บเสียงที่น่าสนใจ
เข้าร่วมเวิร์กช็อปศิลปะเสียงที่จัดโดยหอศิลปะร่วมสมัย
ทดลองใช้โปรแกรมตัดต่อเสียงเบื้องต้น
สร้างเครือข่ายกับศิลปินเสียงไทยผ่านช่องทางออนไลน์
นำเสนอผลงานในพื้นที่สาธารณะขนาดเล็กเพื่อรับฟังความคิดเห็น

สิ่งที่คุณจะต้องการ

พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการติดตั้งเสียง
อุปกรณ์เสียงคุณภาพสูง
ซอฟต์แวร์ประมวลผลเสียง
ความรู้พื้นฐานด้านเสียงและเสียงดิจิทัล
ความคิดสร้างสรรค์และความเข้าใจในพื้นที่
อุปกรณ์บันทึกเสียงพกพาสำหรับเก็บเสียงจากธรรมชาติ
หูฟังคุณภาพสูงสำหรับการตรวจสอบเสียง

ความปลอดภัยเป็นอันดับแรก

การติดตั้งเสียงบางแห่งอาจมีแสงสลัวหรือเอฟเฟกต์เสียงที่ดัง ควรตรวจสอบข้อมูลล่วงหน้า ผู้ที่มีความไวต่อเสียงควรเตรียมที่อุดหู สำหรับผู้ที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน บางสถานที่อาจมีทางเลือกอื่น เช่น การสั่นสะเทือนหรือการมองเห็น

คำถามที่พบบ่อย

เหมาะสำหรับทุกคนที่สนใจศิลปะและเสียง ไม่จำเป็นต้องมีความรู้ด้านดนตรีมาก่อน

เริ่มต้นได้ด้วยอุปกรณ์พื้นฐานทั่วไปและซอฟต์แวร์ที่เข้าถึงได้ง่าย

เช่น สถานที่จัดแสดงงานศิลปะและพิพิธภัณฑ์ชั้นนำ

ผ่านการขายผลงาน การรับจ้างติดตั้งในนิทรรศการ หรือการเป็นศิลปินประจำแกลเลอรี่ โดยมีช่องทางรายได้ที่หลากหลาย

ไม่จำเป็น ความสนใจและความมุ่งมั่นสำคัญกว่าปริญญา

มีทั้งกลุ่มออนไลน์และออฟไลน์ที่รวมตัวกันแลกเปลี่ยนความรู้

ขึ้นกับความซับซ้อน อาจใช้เวลาเพียงไม่นานสำหรับผลงานชิ้นเล็กๆ

เริ่มจากพื้นฐานก่อนแล้วค่อยๆ พัฒนาทักษะที่ซับซ้อนขึ้น

มีทั้งในไทยและต่างประเทศ ที่ให้การสนับสนุนศิลปินเสียงรุ่นใหม่

ได้ดีมาก โดยเฉพาะกับการแสดงสด งานวิดีโออาร์ต และการแสดงแสงสีเสียง

เช่น สถาบันการศึกษาด้านดนตรีและศิลปะ และช่องทางออนไลน์ต่างๆ

น่าตื่นเต้นมาก โดยเฉพาะกับการพัฒนาเทคโนโลยี VR และ AR ที่จะทำให้ประสบการณ์สมจริงยิ่งขึ้น