คู่มือ

ออกแบบสวนสวยด้วยตัวเอง เริ่มต้นง่ายๆ ที่บ้านคุณ

เรียนรู้เทคนิคการออกแบบสวนที่ตอบโจทย์ทุกไลฟ์สไตล์ ตั้งแต่การวางผังพื้นที่ การเลือกพันธุ์ไม้ที่เหมาะสม ไปจนถึงการดูแลรักษาอย่างถูกวิธี

โดย ทีมบรรณาธิการ DoItAgain

เผยแพร่เมื่อ 27 ตุลาคม 2568อัปเดตล่าสุดเมื่อ 27 ตุลาคม 2568

การเริ่มต้นจัดสวนในครั้งแรกอาจดูท้าทาย โดยเฉพาะเมื่อไม่มีประสบการณ์มาก่อน แต่ก็ตื่นเต้นที่จะได้ลองทำสักที คุณตาคนสวนข้างบ้านแนะนำให้ผมเริ่มจากสวนสมุนไพรเล็กๆ ก่อน ผมจึงเริ่มต้นด้วยการหาข้อมูลจากหนังสือและอินเทอร์เน็ต จดโน้ตไอเดียที่ชอบไว้เต็มสมุด

การดื่มด่ำ

การได้สัมผัสกับธรรมชาติโดยตรงทำให้เข้าใจถึงความสำคัญของดินและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของพืช กลิ่นดินหอมๆ ผสมกับกลิ่นใบไม้ที่เพิ่งถูกตัดใหม่สดชื่นมาก ผมลองปลูกตะไคร้ แมงลัก และกะเพราไว้มุมหนึ่ง เสียงนกร้องเจื้อยแจ้วจากต้นไม้ใหญ่ข้างบ้านเหมือนกำลังให้กำลังใจอยู่ตลอด แม้จะเหนื่อยแต่ก็รู้สึกสนุกทุกครั้งที่ได้เห็นความเปลี่ยนแปลง

การไตร่ตรอง

การดูแลสวนอย่างต่อเนื่องจะทำให้พื้นที่สีเขียวกลายเป็นที่ชื่นชอบของสมาชิกในครอบครัว เวลามีเพื่อนมาเยี่ยมก็ต้องพาชมสวนทุกครั้ง สิ่งที่ได้มากกว่าต้นไม้สวยๆ คือความสุขใจทุกครั้งที่ได้เห็นผีเสื้อมาดูดน้ำหวานจากดอกไม้ และเสียงหัวเราะของลูกๆ เวลาได้ช่วยรดน้ำต้นไม้ ตอนนี้เข้าใจแล้วว่าทำไมคุณตาถึงบอกว่า 'สวนคือห้องรับแขกที่ดีที่สุด'

ทำไมถึงสำคัญ

การได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติอาจช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น

มีมุมสงบไว้พักผ่อนในบ้านของคุณเอง เหมาะสำหรับการผ่อนคลายหลังจากทำงานหนัก

ช่วยพัฒนาจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ผ่านการออกแบบและการดูแลพืชพันธุ์

การทำสวนช่วยให้จิตใจสงบ มีสมาธิ และรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น

ต้นไม้ช่วยฟอกอากาศและเพิ่มออกซิเจนในบริเวณบ้าน

ปลูกผักสวนครัวไว้ทานเอง ช่วยลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน

สร้างความสัมพันธ์ที่ดีภายในครอบครัวผ่านการทำกิจกรรมร่วมกัน

การจัดสวนที่สวยงามช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับที่อยู่อาศัย

วิธีการเริ่มต้น

สำรวจพื้นที่และวัดขนาดของสวนที่ต้องการออกแบบ
ศึกษาทิศทางแสงแดดและสภาพดินในบริเวณนั้น
เลือกรูปแบบสวนที่ชอบและเหมาะสมกับพื้นที่
ร่างแบบคร่าวๆ บนกระดาษหรือใช้โปรแกรมออกแบบ
เลือกพันธุ์ไม้ที่เหมาะสมกับสภาพแสงและดิน
เตรียมดินและเริ่มปลูกต้นไม้ตามแบบที่ออกแบบไว้
ดูแลรักษาสม่ำเสมอตามความต้องการของพืชแต่ละชนิด
ปรับปรุงและพัฒนาสวนอย่างต่อเนื่องตามความเหมาะสม

สิ่งที่คุณจะต้องการ

พื้นที่สำหรับจัดสวน (ระเบียง ดาดฟ้า หรือสนามหญ้า)
อุปกรณ์ทำสวนพื้นฐาน (จอบ เสียม กรรไกรตัดแต่งกิ่ง)
ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพันธุ์ไม้ที่ต้องการปลูก
เวลาในการดูแลรักษาอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2-3 ชั่วโมง
งบประมาณสำหรับซื้อต้นไม้และอุปกรณ์

ความปลอดภัยเป็นอันดับแรก

ควรสวมถุงมือและอุปกรณ์ป้องกันเมื่อทำงานกับดินและอุปกรณ์ทำสวน ระวังการยกของหนักและท่าทางการทำงานที่อาจทำให้ปวดหลังได้

คำถามที่พบบ่อย

เริ่มจากสำรวจพื้นที่ จดบันทึกขนาด ทิศทางแสงแดด และสภาพดิน จากนั้นเลือกรูปแบบสวนที่ชอบและเหมาะสมกับพื้นที่ของคุณ

แนะนำให้เลือกพันธุ์ไม้ที่ทนทานและดูแลง่าย เช่น พลูด่าง ลิ้นมังกร หรือว่านหางจระเข้ ก่อนจะลองปลูกไม้ดอกหรือไม้ผลที่ต้องการการดูแลมากกว่า

ใช้เทคนิคการจัดวางต้นไม้ให้เป็นชั้นๆ ใช้กระจกตกแต่งเพื่อสร้างมิติ และเลือกต้นไม้ทรงสูงเพื่อให้สายตามองขึ้นด้านบน

ขึ้นอยู่กับชนิดของพืชและสภาพอากาศ โดยทั่วไปควรรดน้ำสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง หรือเมื่อดินเริ่มแห้ง

ปลูกพืชสมุนไพร เช่น ตะไคร้หอม ดาวเรือง หรือโหระพาช่วยไล่แมลงได้ หรือใช้สารสกัดจากสะเดา

สวนหินหรือสวนกรวดที่ใช้พืชทนแล้ง หรือสวนกระถางที่สามารถย้ายตำแหน่งได้ตามความเหมาะสม

การจัดสวนสามารถเริ่มต้นได้ด้วยงบประมาณที่เหมาะสม โดยเริ่มจากพื้นที่เล็กๆ และค่อยๆ พัฒนาต่อไป

ควรเลือกต้นไม้ที่มีขนาดเหมาะสมกับพื้นที่ หลีกเลี่ยงต้นไม้ที่มีรากแข็งแรงหรือโตเร็วเกินไป

ใช้วัสดุคลุมดินเพื่อลดการระเหยของน้ำ ติดตั้งระบบน้ำหยด และรดน้ำในช่วงเช้าหรือเย็น

เริ่มจากผักที่ปลูกง่าย โตเร็ว เช่น กะเพรา โหระพา ผักบุ้ง หรือคะน้า ควรเลือกตำแหน่งที่ได้รับแสงแดดอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน

ปรับปรุงดินโดยการผสมปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก เพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์และปรับสภาพดินให้เหมาะสมกับการปลูกพืช

เลือกใช้กระถางสวยงามขนาดต่างๆ กัน ปลูกพืชแขวนเพื่อประหยัดพื้นที่ และเลือกพันธุ์ไม้ที่ทนแดดและลมได้ดี