Gids

Meerdaagse rugzaktochten: ontdek de natuur op z'n mooist

Meerdaagse rugzaktochten bieden een unieke manier om de natuur te ervaren, waarbij je zelfvoorzienend door het landschap trekt en overnacht in de vrije natuur of op campings.

Door DoItAgain Redactieteam

Gepubliceerd op 28 oktober 2025Laatst bijgewerkt op 28 oktober 2025

Mijn wekker gaat om 5:30 uur, maar ik ben al wakker van de opwinding. Vandaag begin ik aan mijn eerste meerdaagse rugzaktocht over een bekend wandelpad. Gisteravond heb ik voor de zoveelste keer mijn rugzak gecontroleerd: tentje, slaapzak, kooksetje, alles zorgvuldig ingepakt. Mijn maag draait zich om van de spanning. Wat als ik de pijlen misloop? Of als mijn tentje niet waterdicht blijkt? Maar dan zie ik de eerste zonnestralen door het raam vallen en weet ik: dit wordt geweldig. Mijn vrienden vonden me gek dat ik hiervoor mijn vrije weekend opofferde, maar het verlangen naar de stilte van de natuur was sterker.

Onderdompeling

Na een stevige klim word ik beloond met een adembenemend uitzicht over het uitgestrekte heidegebied. Het goudgele zonlicht speelt met de paarse heide, en in de verte hoor ik het karakteristieke roffelen van een specht. Mijn schouders protesteren lichtjes onder het gewicht van mijn rugzak, maar het gevoel van vrijheid maakt alles goed. Bij een picknickbank aan de rand van het bos ontmoet ik een groepje wandelaars. We delen koffie uit mijn thermoskan en wat lekkers dat een van hen had meegenomen. Tijdens het opzetten van mijn tent op een rustige kampeerplek werd ik verrast door een groepje nieuwsgierige reeën. Het gekraak van de takjes onder hun hoeven vermengt zich met het zachtjes ruisen van de dennen. Ik geniet van mijn zelfgemaakte maaltijd en kijk toe hoe de zon langzaam achter de horizon verdwijnt, terwijl de eerste sterren tevoorschijn komen.

Reflectie

Terwijl ik op de derde dag het laatste stukje naar het eindpunt loop, voel ik een mengeling van trots en weemoed. Mijn voeten zijn moe, maar mijn hoofd is helderder dan in jaren. Die enge afdaling bij de Holterberg waar ik zo tegenop zag, bleek uiteindelijk mijn favoriete moment. En dat onweer op de tweede dag? Daar heb ik de meest bijzondere foto's van kunnen maken. Ik besef me hoeveel ik heb gemist door altijd maar haast te hebben. Het simpele ritueel van 's ochtends je tent opruimen, lopen tot je benen zeggen dat het genoeg is, en dan genieten van een kop dampende soep - het heeft iets magisch. Thuisgekomen beloof ik mezelf dat dit de eerste van vele tochten wordt. Volgende keer neem ik mijn nichtje mee, die al zo lang zegt dat ze dit ook wel eens wil proberen.

Waarom Het Belangrijk Is

Het dagelijks lopen met bepakking verbetert je uithoudingsvermogen en versterkt met name je beenspieren, rug en core-stabiliteit. Onderzoek van de Universiteit Maastricht toont aan dat regelmatig wandelen het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk verlaagt.

Het overwinnen van uitdagingen onderweg, zoals een steile klim of onverwacht slecht weer, versterkt je zelfvertrouwen en probleemoplossend vermogen. Je leert omgaan met onverwachte situaties, wat ook in het dagelijks leven van pas komt.

Door meerdere dagen in de natuur door te brengen, ontwikkel je een intensere band met de natuurlijke omgeving. Je wordt je bewust van de wisseling van dag en nacht, weersveranderingen en het leven van planten en dieren om je heen.

Je leert tevreden te zijn met alleen het hoogstnoodzakelijke. Het besef dat je met weinig spullen gelukkig kunt zijn, neem je mee terug naar het dagelijks leven en kan leiden tot een bewustere levensstijl.

Onderweg ontmoet je gelijkgestemden bij campings, berghutten of onderweg. Deze ontmoetingen leiden vaak tot bijzondere gesprekken en nieuwe vriendschappen, los van het sociale keurslijf van het dagelijks leven.

Een uitgelezen kans om even helemaal los te komen van schermen en sociale media. Onderzoek toont aan dat dit zorgt voor mentale rust, betere concentratie en meer creativiteit.

Je leert de natuur op een respectvolle manier te beleven en ontwikkelt meer waardering voor de kwetsbaarheid van ecosystemen. Veel natuurgebieden hebben speciale regels om de natuur te beschermen, wat bijdraagt aan behoud voor toekomstige generaties.

Het volbrengen van een meerdaagse tocht geeft een enorm gevoel van voldoening en zelfvertrouwen. Het besef dat je meer kunt dan je dacht, werkt door in andere aspecten van je leven.

Hoe Te Beginnen

Begin met een kennismaking: huur een rugzak en slaapzak bij een buitensportzaak of leen deze van een ervaren wandelaar
Kies voor je eerste tocht een bekend gebied uit, zoals de Veluwe of Drenthe, met voldoende overnachtingsmogelijkheden
Bouw je conditie op met dagtochten van steeds langere afstand, waarbij je geleidelijk meer gewicht meeneemt
Volg een workshop bij een lokale wandelvereniging of NKBV-afdeling over kaartlezen en navigatie
Maak een gedetailleerde paklijst en oefen met inpakken. Houd het gewicht onder de 20% van je lichaamsgewicht
Plan je eerste tocht van 2-3 dagen in een gebied met goede bereikbaarheid en voorzie voldoende ontsnappingsroutes
Download een wandelapp met offline kaarten van je route

Wat Je Nodig Hebt

Goed schoeisel en kleding voor verschillende weersomstandigheden
Een comfortabele rugzak met regenhoes
Overnachtingsspullen (tent, slaapzak, matje)
Voldoende voedsel en water
Voldoende voedsel (gemiddeld 2000-3000 kcal per dag, afhankelijk van intensiteit en weersomstandigheden) en water (2-3 liter draagcapaciteit)
EHBO-set, nooddeken en fluitje
Gedetailleerde wandelkaarten, kompas en/of GPS-app met offline kaarten
Zaklamp met reservebatterijen

Veiligheid Eerst

Zorg altijd voor voldoende water, goed schoeisel en controleer de weersverwachting. Laat je route achter bij een vertrouwd persoon en neem een EHBO-setje mee. Houd rekening met de natuur: laat geen afval achter en respecteer de dieren in hun leefomgeving. Verschillende routes zijn geschikt gemaakt voor mensen met een beperking, waaronder rolstoelvriendelijke wandelpaden.

Veelgestelde Vragen

Als vuistregel geldt dat je rugzak niet zwaarder mag zijn dan 20% van je lichaamsgewicht (een aanbeveling die door verschillende wandelorganisaties wordt aangehouden). Voor beginners is 10-15% een betere richtlijn. Een goed uitgangspunt is om te streven naar maximaal 12-15 kg inclusief voedsel en water. Onthoud: elke kilo voelt na 20 kilometer alsof hij verdubbelt!

In Nederland zijn eind april t/m juni en september de ideale maanden. De temperaturen zijn aangenaam, de natuur staat in bloei (of herfstkleuren) en de paden zijn over het algemeen goed begaanbaar. Juli en augustus kunnen te warm zijn, terwijl in de winter de dagen te kort zijn en het weer onvoorspelbaar.

In Nederland zijn er verschillende opties: officiële natuurcampings, trekkerstentenplaatsen (minicampings speciaal voor wandelaars), berghutten van Nivon of Stayokay hostels. Apps als Campercontact en Bivakzone bieden ook mogelijkheden. Houd er rekening mee dat wildkamperen in Nederland verboden is, behalve op speciaal aangewezen plekken.

Laat altijd je route en verwachte aankomsttijd achter bij iemand thuis. Controleer voor vertrek de weersverwachting en pas je route eventueel aan. Neem voldoende water en voedsel mee, ook voor onverwachte vertragingen. Zorg voor een opgeladen telefoon met noodnummers (lokaal noodnummer is 112) en overweeg een powerbank mee te nemen. Een EHBO-cursus speciaal voor buitensport is een aanrader.

Blijf kalm en blijf op één plek als het donker wordt of als het weer omslaat. Probeer terug te keren naar het laatste bekende punt op de kaart. Gebruik oriëntatiepunten zoals hoogspanningsmasten of kerktorens. Als je echt de weg kwijt bent, bel dan 112 en geef je locatie door met behulp van een app zoals WhatsApp of Google Maps. Een fluitje om op te vallen is handig om mee te nemen.

Gebruik luchtdichte, geurvrije zakken of speciale berenvaten. Hang voedsel 's nachts aan een boom, minstens 100 meter van je slaapplaats. In Nederland zijn beren geen probleem, maar vossen en wilde zwijnen kunnen wel voor overlast zorgen. Neem vooral licht verteerbaar, calorierijk voedsel mee zoals noten, gedroogd fruit, mueslirepen en pasta's. Vergeet niet voldoende zout mee te nemen bij warm weer.

Zorg voor een waterdichte rugzakhoes en regenkleding die ademt. Waterdichte hoesjes voor je telefoon en kaarten zijn essentieel. Bij onweer: zoek beschutting in een gebouw of auto. Kun je dat niet, blijf dan laag bij de grond, uit de buurt van alleenstaande bomen en metalen voorwerpen. Leer jezelf aan om je tent snel op te kunnen zetten en neem altijd een extra set droge kleren mee in een waterdichte zak.

Voorkomen is beter dan genezen: draag goed ingelopen wandelschoenen (minimaal een maand dagelijks gebruik) met kwaliteitssokken (geen katoen). Breng preventief pleisters aan op gevoelige plekken zoals hielen en tenen. Bij de eerste tekenen van een blaar (warm, branderig gevoel) direct stoppen en behandelen. Neem een blarensetje mee met naald, draad (om vocht af te voeren), pleisters en Compeed. Laat de blaar zoveel mogelijk heel en dek hem af met een pleister.

Absoluut niet! Iedereen kan het leren. Begin met korte tochten in eenvoudig terrein, bijvoorbeeld in de Hoge Veluwe of Drents-Friese Woud, en bouw langzaam op. Er zijn speciale beginnersroutes zoals het Pieterpad of het Trekvogelpad die goed zijn aangegeven en voldoende overnachtingsmogelijkheden bieden. Veel wandelverenigingen organiseren ook begeleide meerdaagse tochten voor beginners.

Deel de route op in kleine, behapbare stukken en beloon jezelf na elk deel met een pauze of iets lekkers. Loop in een rustig tempo waarbij je nog kunt praten. Luister naar muziek of een podcast als je alleen loopt, of speel spelletjes zoals 'welke boom zie ik over 100 stappen?'. Onthoud waar je het voor doet: dat ene prachtige uitzicht, het gevoel van voldoening of dat koude biertje aan het eind van de dag. En vergeet niet: het is geen wedstrijd, neem de tijd om van de omgeving te genieten.

Enkele aanraders zijn: 1) Het Pieterpad (Nederlands bekendste langeafstandswandelpad), 2) Het Trekvogelpad door de Veluwe, 3) Het Deltapad langs de Zeeuwse en Zuid-Hollandse kust, 4) Het Pelgrimspad naar Den Bosch, en 5) Het Grenslandpad langs de Duitse grens. Voor beginners zijn de Streekpaden (SP) vaak wat korter en minder zwaar dan de LAW-routes. De ANWB Wandelgidsen bieden gedetailleerde beschrijvingen.

1) Neem meerdere lichte kledingstukken die je kunt combineren in plaats van één zwaar exemplaar. 2) Kies voor een lichtgewicht tent (max 2 kg voor 1 persoon) en slaapzak (seizoensgebonden). 3) Gebruik een opvouwbare waterfles in plaats van een zware drinkbeker. 4) Neem meerdere lichte snacks mee in plaats van zware blikken. 5) Gebruik een app voor wandelgidsen in plaats van papieren boeken. 6) Deel spullen zoals een kookset of EHBO-doos met medewandelaars. 7) Kies voor meerverbruiksvoorwerpen in plaats van wegwerpartikelen.

Tegenwoordig zijn er veel lichte en voedzame opties: gedroogde bonen en linzen, noten en zaden, gedroogd fruit, volkorencrackers, pindakaas in zakjes, havermout, gedroogde sojastukjes en plantaardige melkpoeder. Supermarkten verkopen tegenwoordig ook lichte maaltijden in zakjes die alleen water nodig hebben. Vergeet niet voldoende eiwitten en vetten binnen te krijgen, zeker bij koud weer. Neem eventueel een multivitamine mee om tekorten te voorkomen.

Leer werken met een kompas en gedetailleerde wandelkaart (zoals gedetailleerde wandelkaarten). Oefen thuis met het herkennen van oriëntatiepunten en het schatten van afstanden. Let op natuurlijke aanwijzingen zoals de stand van de zon (in Nederland staat hij 's middags in het zuiden) en windrichting. Markeer belangrijke kruisingen met natuurlijke materialen (stenen, takken) als je van de route afwijkt. Een draadloos noodsignaal (fluitje of spiegel) is altijd handig om bij je te hebben.