Gids

Dankbaarheidsoefeningen: Ontdek de kracht van dankbaarheid in het dagelijks leven

Dankbaarheid beoefenen is als een warme deken voor je geest. Het helpt je om de kleine vreugdes van het leven te waarderen en meer tevredenheid te ervaren. Door regelmatig stil te staan bij waar je dankbaar voor bent, train je je brein om het positieve te zien, zelfs op mindere dagen.

Gepubliceerd op Laatst bijgewerkt op

Visuele Introductie

een wit en geel voorwerp met tekst erop
persoon houdt een rechthoekig zwart houten fotolijstje vast met de tekst "Give. Thanks."
Photo by Simon Maage on Unsplash
wit en rood verjaardagsbord
Photo by Ann on Unsplash
logo
doorzichtig glazen fles met witte bloemen
witte en zwarte letter t
doorzichtig glazen fles met bruine vloeistof
zilveren en zwarte "Gelukkig Nieuwjaar"
persoon houdt een zwart-witte kaart vast met "ik hou van jou"
witte en zwarte schaakstukken
bedankt tekst
Photo by Lip on Unsplash
"Happy St. Patrick's Day" bord
Photo by Adam Winger on Unsplash
scrabble letters die "waar ben je vandaag dankbaar voor" spellen
Photo by Mark Casey on Unsplash
een groep pompoenen met het woord "dank" erop
Een standbeeld van een vrouw met een rode hoed
Photo by notinx on Unsplash
tekst, whiteboard
een persoon die een bloem in de hand houdt
Photo by Liana S on Unsplash
wit Boeddhabeeld op water
Standbeeld van Gautama Boeddha
een bord met hartjes en woorden erop
Photo by Mark Casey on Unsplash

Verwachting

Ik zat al een tijdje te dubben over die dankbaarheidsoefeningen waar iedereen het over had. 'Komt dat wel goed uit met mijn drukke schema?' vroeg ik me af. Toch besloot ik het een kans te geven. Ik kocht een mooi Moleskine-schriftje bij de HEMA en zette mijn wekker een kwartiertje eerder. Mijn vriendin Sanne, die al maanden zweert bij haar ochtendroutine, had me verteld dat het haar leven had veranderd. 'Echt waar, je gaat het merken,' had ze beloofd. Ik was sceptisch, maar ook nieuwsgierig genoeg om het te proberen.

Onderdompeling

"Die eerste ochtend zat ik met mijn kopje Douwe Egberts aan de keukentafel, het ochtendlicht dat zachtjes door de gordijnen van mijn Amsterdamse appartement scheen. Ik voelde me een beetje ongemakkelijk met dat lege schriftje voor me. Waar moest ik überhaupt aan denken? Toen schoot me opeens die lieve mailtje van mijn baas van gisteren te binnen. En de geur van versgebakken broodjes van de bakker op de hoek. Voor ik het wist, stond mijn bladzijde vol.

Wat me opviel was hoe ik gedurende de dag bewuster ging opletten. De lach van de trambestuurder, het zonnetje dat door de wolken brak terwijl ik over het Rijksmuseum liep, het geruststellende getik van de regen tegen het raam terwijl ik binnen zat - ik merkte het allemaal op, wetend dat ik het 's avonds zou opschrijven. Het was alsof ik een soort schatzoektocht was begonnen naar geluksmomentjes."

Reflectie

"Na een week of twee begon ik iets geks te merken. Mijn ochtendritueel was van een verplicht nummertje veranderd in iets waar ik naar uitkeerde. Mijn vriendin Sanne had gelijk gehad - ik merkte het verschil. Niet dat mijn leven plotseling perfect was, maar ik keek er anders tegenaan.

Het mooiste moment kwam toen ik op een druilerige maandagochtend, met klamme kleren aan omdat ik in de regen had gefietst, toch iets kon bedenken om dankbaar voor te zijn: de geur van natte bladeren die me deed denken aan mijn kindertijd. Dat besef - dat er altijd wel iets positiefs te vinden is - was een echte eyeopener.

Nu, een paar maanden later, is dankbaarheid een vast onderdeel van mijn leven geworden. Soms schrijf ik het op, soms denk ik er gewoon even bij stil. Het heeft me geleerd om meer in het moment te leven en de kleine dingen te waarderen. En weet je wat het gekke is? Hoe meer ik oefen met dankbaar zijn, hoe meer ik heb om dankbaar voor te zijn. Dat klinkt misschien zweverig, maar voor mij werkt het gewoon."

Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt dat mensen die regelmatig dankbaarheid beoefenen tot 25% minder last hebben van stress en angstgevoelens. Het activeert de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor positieve emoties.
Door dankbaar te zijn voor de mensen om je heen, versterk je sociale banden. Uit een studie van de Universiteit van Amsterdam bleek dat stellen die hun waardering voor elkaar uiten, zich meer verbonden voelen en minder snel uit elkaar gaan.
Mensen die regelmatig dankbaarheid beoefenen, kunnen beter omgaan met tegenslagen. Onderzoek van de Universiteit Utrecht toont aan dat ze sneller herstellen van stressvolle gebeurtenissen en minder last hebben van negatieve emoties.
Het bijhouden van een dankbaarheidsdagboek voor het slapengaan kan je helpen om rustiger in slaap te vallen. Uit een studie van de Radboud Universiteit bleek dat proefpersonen die 's avonds drie dingen opschreven waar ze dankbaar voor waren, gemiddeld een half uur langer en dieper sliepen.
Door je te richten op wat je hebt bereikt en waarvoor je dankbaar bent, ontwikkel je een positiever zelfbeeld. Dit komt doordat je brein minder gaat vergelijken met anderen en meer waarde hecht aan je eigen prestaties en kwaliteiten.
Onderzoek toont aan dat dankbaarheidsoefeningen kunnen leiden tot lagere bloeddruk, een sterker immuunsysteem en minder lichamelijke klachten. Mensen die dankbaarheid beoefenen, geven aan zich energieker en vitaler te voelen.
Mensen die regelmatig dankbaarheid beoefenen, tonen meer begrip en medeleven naar anderen. Ze zijn minder snel geneigd tot wraakgevoelens en hebben meer vertrouwen in anderen, wat hun sociale relaties ten goede komt.
  1. Kies een vast moment op de dag dat goed in je schema past, bijvoorbeeld 's ochtends bij het ontbijt of 's avonds voor het slapengaan. Consistentie is belangrijker dan het tijdstip.
  2. Zoek een rustig plekje in huis waar je niet gestoord wordt. Dit kan aan de keukentafel zijn, in je favoriete stoel of zelfs in bed. Zorg dat je je op je gemak voelt.
  3. Begin met het opschrijven van 3-5 dingen waar je die dag dankbaar voor bent. Dit kunnen grote dingen zijn (een promotie op werk) of kleine dagelijkse gelukjes (de zon die door de wolken brak).
  4. We zo specifiek mogelijk in je dankbaarheid. In plaats van 'ik ben dankbaar voor mijn vrienden', schrijf je 'ik ben dankbaar dat mijn vriendin me vanochtend een berichtje stuurde om te vragen hoe mijn sollicitatiegesprek was'.
  5. Neem even de tijd om bij elk punt stil te staan en de gevoelens van dankbaarheid echt te ervaren. Sluit eventueel je ogen en haal een paar keer diep adem.
  6. Maak er een dagelijkse gewoonte van. Het duurt gemiddeld 21 dagen om een nieuwe gewoonte te vormen, dus geef het de tijd. Zet desnoods een herinnering in je telefoon.
  7. Wees geduldig en mild voor jezelf. Sommige dagen zal het makkelijker gaan dan andere. Op moeilijke dagen kun je dankbaar zijn voor basisbehoeften zoals een dak boven je hoofd of schoon drinkwater.
  • Een notitieboekje of dagboek (bijvoorbeeld een Moleskine of Bullet Journal)
  • Een pen die prettig schrijft (bijvoorbeeld een Parker of Stabilo)
  • 5-10 minuten ongestoorde tijd per dag
  • Een rustig plekje in huis (bijvoorbeeld aan de keukentafel of in je favoriete stoel)
  • Een open houding om nieuwe gewoontes te proberen
  • Eventueel een kopje koffie of thee om het moment extra gezellig te maken

Dankbaarheidsoefeningen zijn voor bijna iedereen geschikt en hebben geen negatieve bijwerkingen. Toch is het belangrijk om te onthouden dat het geen vervanging is voor professionele hulp bij ernstige psychische problemen. Als je merkt dat negatieve gevoelens overheersen, neem dan contact op met een professional. De oefeningen zijn geschikt voor alle leeftijden en kunnen worden aangepast aan individuele behoeften en mogelijkheden.

Je kunt al beginnen met slechts 5 minuten per dag! Het belangrijkste is de regelmaat, niet de hoeveelheid tijd. Veel mensen vinden het fijn om 's ochtends bij het ontbijt of 's avonds voor het slapengaan even de tijd te nemen. Het mooie is dat je het ook onderweg kunt doen, bijvoorbeeld in de trein of tijdens een wandeling.
Dat is heel herkenbaar, vooral op moeilijke dagen. Begin dan klein: een warm bed, stromend water, de lucht die je inademt. Soms moet je eerst leren om de kleine dingen te waarderen voordat je de grotere ziet. Je kunt ook dankbaar zijn voor iets uit het verleden of voor iets kleins dat iemand voor je deed.
Een mooi notitieboekje kan het gevoel van waarde versterken, maar het belangrijkste is dat je iets kiest wat bij je past. Veel mensen vinden het fijn om even los te zijn van schermen, maar als je liever een app gebruikt, zijn er goede opties zoals 'Dankboek' of 'Gratitude'. Kies vooral wat voor jou het prettigst voelt.
Dat verschilt per persoon. Sommige mensen merken al na een paar dagen verschil, bij anderen duurt het wat langer. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen na 2-3 weken regelmatige beoefening positieve veranderingen waarnemen in hun stemming en kijk op het leven. Het is een kwestie van volhouden en geduld hebben.
Zeker! Dankbaarheid en meditatie vullen elkaar uitstekend aan. Je kunt een korte dankbaarheidsoefening aan het begin of einde van je meditatie doen. Sommige mensen vinden het fijn om tijdens een wandeling na te denken over waar ze dankbaar voor zijn. Het mooie is dat je het kunt aanpassen aan je eigen voorkeuren en levensstijl.
Goede vraag! Positief denken gaat vaak over het veranderen van negatieve gedachten in positieve, terwijl dankbaarheid gaat over het waarderen van wat er al is. Het is niet bedoeld om negatieve emoties te onderdrukken, maar om een evenwichtiger perspectief te ontwikkelen. Het gaat erom de werkelijkheid te zien zoals die is, met zowel uitdagingen als zegeningen.
Beide hebben hun waarde. Opschrijven helpt om dingen te verwerken en vast te leggen, terwijl hardop uitspreken een krachtig effect kan hebben op je emoties. Je kunt ook een middenweg kiezen door het aan iemand anders te vertellen waar je dankbaar voor bent. Dit versterkt niet alleen je eigen gevoel van dankbaarheid, maar ook je relatie met die ander.
Het is belangrijk om oprecht te blijven in je dankbaarheid. Het gaat er niet om alle problemen te negeren of altijd maar vrolijk te doen. Echte dankbaarheid erkent ook de moeilijke momenten, maar kiest ervoor om aandacht te besteden aan wat er wel goed gaat. Het is geen ontkenning van problemen, maar een manier om veerkracht op te bouwen.
Dankbaarheidsoefeningen kunnen een nuttige aanvulling zijn bij de behandeling van milde depressies, maar zijn geen vervanging voor professionele hulp bij ernstige depressie. Het is belangrijk om te weten dat het normaal is om je soms niet dankbaar te voelen, en dat is oké. Als je merkt dat je overweldigd wordt door negatieve gevoelens, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.
Het is heel normaal dat sommige dingen vaker terugkomen in je dankbaarheidslijstje. Het kan juist mooi zijn om te zien waar je consequent dankbaar voor bent. Tegelijkertijd kan het uitdagen om nieuwe dingen te ontdekken waar je dankbaar voor bent, je bewustzijn vergroten. Dus een mix van beide is prima!
Geen paniek! Wees niet te streng voor jezelf. Het leven is druk en soms schiet het er gewoon even bij in. Het is geen wedstrijd of een verplichting, maar een hulpmiddel. Pak gewoon weer op waar je gebleven was, zonder oordeel. Elke dag is een nieuwe kans.
Absoluut! Het delen van dankbaarheid met je gezin of partner is een prachtige manier om je band te versterken. Je kunt bijvoorbeeld aan tafel iedereen laten vertellen waar ze die dag dankbaar voor zijn, of een gezamenlijk dankbaarheidsbord maken. Voor kinderen is het een mooie manier om te leren stilstaan bij de positieve dingen in het leven. Je kunt het zo groot of klein maken als je zelf wilt.

Begin vandaag nog met je dankbaarheidsreis en ontdek het verschil!