Gids

Ontdek de kunst van het tekenen: tips en technieken voor beginners en gevorderden

Tekenen is een toegankelijke kunstvorm waarmee je gedachten, emoties en observaties tot leven brengt. Of je nu een beginner of gevorderde bent, tekenen biedt eindeloze mogelijkheden voor zelfexpressie en ontspanning.

Door DoItAgain Redactieteam

Gepubliceerd op 28 oktober 2025Laatst bijgewerkt op 28 oktober 2025

Visuele Introductie

persoon die een zwart-witte vogelprentkaart vasthoudt — Photo by Jill Dimond on Unsplash
Starling pencil sketch in sketchbook on artist's table. Flatlay with sketchbook, bird sketch, hands, pencil, feather and vintage bird book. Drawing by Jill Dimond at thethrivingwild.co.uk.

wit printpapier met tekening — Photo by Nico Smit on Unsplash
Children's coloring book activity

Potloodschets van een winters landschap met bomen — Photo by Fons Heijnsbroek on Unsplash
A charcoal drawing sketch which I made in the dunes around the village Zandvoort in The Netherlands in 1988. Later I used these drawings as a design for my large abstract paintings of that period. Free download photo of figurative art in high resolutions for art print, poster or wallpaper - Dutch artist Fons Heijnbroek.

een paar pennen die op een houten tafel liggen — Photo by Frederic Christian on Unsplash
A painted cardboard letter lying on a wooden desk surrounded by various pens

een houten voorwerp met tekst erop dat op tafel staat — Photo by Frederic Christian on Unsplash
A painted cardboard letter lying on a wooden desk surrounded by various pens

een houten doos met een tekening erop — Photo by Frederic Christian on Unsplash
A painted cardboard letter standing on a wooden desk surrounded by various pens and paper

Schets van een landschap met glooiende heuvels en een gebouw — Photo by Fons Heijnsbroek on Unsplash
A charcoal drawing sketch which I made of the dunes and beach near the village Zandvoort in The Netherlands in 1988. Later I used these kind of drawings as a design for my large abstract paintings of that period. Free download photo of figurative art in high resolutions for art print, poster or wallpaper - Dutch artist Fons Heijnbroek.

Teken- en schilderspullen die op tafel zijn uitgestald — Photo by Quang Tran on Unsplash

zwart-witte schets op wit papier — Photo by Nicolás Pinilla on Unsplash

zilveren en gouden klikpen op een witte ondergrond — Photo by Nicolás Pinilla on Unsplash

bruin en zwart potlood op wit papier — Photo by Julia Berezina on Unsplash

grijze en zwarte kattenschets — Photo by visuals on Unsplash
Misinformation on the web. Illustration by Carlos PX (http://payforlayers.com/)

zwart-witte schets van een boot — Photo by Nicolás Pinilla on Unsplash

wit printpapier met een schets van een vrouw — Photo by pure julia on Unsplash

persoon die een penseel vasthoudt — Photo by S L on Unsplash

zwart-witte abstracte schets — Photo by Nicolás Pinilla on Unsplash

bruin potlood op een witte ondergrond — Photo by Kelly Sikkema on Unsplash
Wooden pencil on blank spiral notebook

zwart-witte harttekening — Photo by Nicolás Pinilla on Unsplash

zwart potlood op wit printpapier — Photo by Paolo Gregotti on Unsplash
A sketch on a white paper with a black pencil

zilveren klikpen op wit papier — Photo by Matt Bero on Unsplash

Een Ervaringsverhaal

Verwachting

Al sinds mijn kindertijd heb ik altijd met ontzag gekeken naar de tekeningen van grote kunstenaars in musea met oude meesters. Toch durfde ik zelf nooit echt te tekenen, bang dat ik er niet goed in zou zijn. Na een drukke periode had ik behoefte aan iets creatiefs. Mijn buurvrouw, een kunststudente, raadde me aan om het gewoon te proberen. Met trillende handen kocht ik een schetsboek bij een schrijfwarenwinkel en een setje een set potloden. Thuisgekomen staarde ik naar het lege witte blad, onzeker waar te beginnen.

Onderdompeling

Bij mijn eerste potloodstreken voelde ik me onwennig, maar al snel ontdekte ik het rustgevende ritme van het tekenen. Ik begon met het tekenen van een eenvoudig voorwerp. Het was fascinerend hoe ik plotseling elk detail zag. Het was heerlijk om me te concentreren op de tekening en de tijd te vergeten. Toen ik bezig was met het schaduwspel, vergat ik volledig de tijd. Het enige wat telde was de dans van licht en donker op het papier.

Reflectie

Toen ik eindelijk opkeek, was de middag voorbijgevlogen. Mijn thee was koud geworden, maar dat deerde me niet. Mijn tekening was verre van perfect - de verhoudingen klopten niet helemaal en mijn arcering kon beter - maar dat maakte me niets uit. Het ging me niet om het resultaat, maar om het plezier van het creëren. Sindsdien is tekenen een vast ritueel geworden in mijn leven. Elke zondagochtend pak ik mijn schetsboek erbij, soms thuis aan de keukentafel, soms in het het stadspark. Het heeft me geleerd om beter te kijken naar de wereld om me heen, van de grachtenpanden tot de wolkenluchten waar Nederland zo bekend om staat. En het mooiste? Iedereen kan het leren, op zijn eigen tempo en op zijn eigen manier.

Waarom Het Belangrijk Is

Het oefenen van verschillende tekenbewegingen versterkt de spieren in je handen en vingers en verbetert je hand-oogcoördinatie.

Het concentreren op het tekenen werkt meditatief en helpt om spanning los te laten en te ontspannen.

Door te tekenen leer je beter te kijken naar details en verhoudingen in je omgeving.

Tekenen stimuleert je verbeeldingskracht en helpt bij het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen.

Het tekenen van objecten of scènes helpt bij het beter onthouden van visuele informatie.

Tekenen biedt een unieke manier om emoties en gedachten te uiten zonder woorden.

Iedereen kan leren tekenen met oefening en geduld, ongeacht leeftijd of ervaring.

Hoe Te Beginnen

Verzamel basis tekenmateriaal.
Begin met eenvoudige basisoefeningen.
Kies een eenvoudig voorwerp om te tekenen.
Oefen met arcering voor diepte.
Maak regelmatig korte schetsen.
Bezoek een tentoonstelling in een kunstmuseum voor inspiratie.
Blijf oefenen en wees niet te kritisch op jezelf.

Wat Je Nodig Hebt

Een schetsboek
Een set potloden
Een gum
Puntenslijper
Goede verlichting
Optioneel extra materiaal

Veiligheid Eerst

Zorg voor een goede zithouding en voldoende licht tijdens het tekenen. Neem regelmatig pauzes om vermoeidheid te voorkomen. Voor mensen met beperkte handfunctie zijn er aangepaste potloodgrepen verkrijgbaar bij gespecialiseerde winkels.

Veelgestelde Vragen

Nee hoor! Iedereen kan leren tekenen. Het gaat om het plezier in het proces, niet alleen om het resultaat.

Je kunt beginnen met een eenvoudig potlood en papier. Later kun je je materiaal uitbreiden met een schetsboek en meer potloodsoorten.

Regelmatig korte sessies zijn beter dan af en toe lang tekenen. Probeer dagelijks 15-30 minuten te tekenen. Zie het als een ontspannende pauze van je dagelijkse beslommeringen.

Je stijl ontwikkelt zich vanzelf naarmate je meer tekent. Kijk naar kunstenaars die je bewondert, maar laat je vooral leiden door wat jij mooi vindt. Experimenteer met verschillende technieken en materialen tot je iets vindt dat bij je past.

Lessen kunnen nuttig zijn, maar zijn niet per se nodig. Er zijn tegenwoordig zoveel goede online lessen en tutorials beschikbaar. In Nederland zijn er ook veel creatieve cursussen bij buurthuizen of volksuniversiteiten.

Fouten maken hoort bij het leerproces. Zie elke tekening als een oefening en vier je vooruitgang, hoe klein ook. Soms helpt het om even afstand te nemen en later met frisse ogen verder te gaan.

Begin met eenvoudige voorwerpen zoals fruit, mokken of planten. Stadsgezichten of landschappen zijn geweldige onderwerpen om te oefenen met perspectief.

Begin met éénpuntsperspectief (bijvoorbeeld een weg die in de verte verdwijnt) en bouw dit langzaam uit. Kijk eens naar de architectuur van beroemde architecten of de grachtenhuizen voor inspiratie.

Ja, dat is heel normaal, maar onthoud dat elke kunstenaar zijn eigen reis heeft. Iedereen ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo.

Beide hebben hun voordelen. Papier is tastbaarder en toegankelijker om mee te beginnen. Digitaal tekenen (bijvoorbeeld met een tablet en digitale pen) biedt meer mogelijkheden om fouten te corrigeren. Kies wat bij je past!

Kijk kritisch naar je werk, maar wees niet te hard voor jezelf. Vraag feedback aan anderen, bestudeer basisprincipes als licht, schaduw en compositie, en blijf oefenen. Een schetsboek bijhouden helpt om je voortgang te zien.

Zeker niet! Er wordt wel gezegd: 'je bent nooit te oud om te leren'. Teken is een activiteit die op elke leeftijd kan worden beoefend. Het gaat om plezier hebben in het proces en jezelf de ruimte te geven om te leren en te groeien in je eigen tempo.