Οδηγός

Παρατήρηση Φύσης: Γίνε Οδηγός στη Φύση

Ανακαλύψτε τον συναρπαστικό κόσμο της επιστήμης πολιτών μέσα από την παρατήρηση της πανέμορφης ελληνικής φύσης. Από τα ορεινά μέρη μέχρι τις νησιωτικές περιοχές, κάθε παρατήρησή σας γίνεται πολύτιμο δώρο για την επιστήμη.

Από Συντακτική Ομάδα DoItAgain

Δημοσιεύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2025Τελευταία ενημέρωση στις 24 Οκτωβρίου 2025

Οπτική Εισαγωγή

Ένας άνδρας βγάζει φωτογραφία μιας λίμνης με μια φωτογραφική μηχανή — Photo by Dieny Portinanni on Unsplash

μια κουκουβάγια κουρνιάζει σε ένα κλαδί δέντρου — Photo by Erik Karits on Unsplash

μια κουκουβάγια που κάθεται σε κλαδί δέντρου στο δάσος — Photo by Erik Karits on Unsplash

κουκουβάγια που κουρνιάζει σε κλαδί δέντρου κατά τη διάρκεια της ημέρας — Photo by Samantha Fortney on Unsplash

καφέ και άσπρη κουκουβάγια σε πορτοκαλί πλαστικό δοχείο — Photo by Erik Karits on Unsplash
Eurasian pygmy owl (Glaucidium passerinum)

ένα πουλί που στέκεται σε ένα δέντρο — Photo by Paula Robinson on Unsplash

καφέ κουκουβάγια σε καφέ κλαδί δέντρου κατά τη διάρκεια της ημέρας — Photo by Erik Karits on Unsplash
Long-eared owl (Asio otus)

Μια γυναίκα βγάζει φωτογραφίες σε ένα πυκνό δάσος. — Photo by Caroline Andrade Rocha on Unsplash

ένα πουλί που κουρνιάζει στην κορυφή ενός κλαδιού — Photo by Richard Sagredo on Unsplash

μια κουκουβάγια που κουρνιάζει σε δέντρο — Photo by Siddhant Bahuguna on Unsplash
Owl in the Tree

ένας φαλακρός αετός που κουρνιάζει στην κορυφή ενός κλαδιού — Photo by Marian Strinoiu on Unsplash

γυναίκα με μαύρο και άσπρο φόρεμα στέκεται σε καφέ ξύλινο κούτσουρο περιτριγυρισμένη από πράσινο γρασίδι κατά τη διάρκεια — Photo by Erik Karits on Unsplash
Ural owl (Strix uralensis)

μια κουκουβάγια κουρνιάζει σε ένα βρυοφόρο λόφο — Photo by Erik Karits on Unsplash

αετός που στέκεται σε κλαδί δέντρου και κοιτάζει ένα μαύρο σκίουρο — Photo by David Morris on Unsplash
this is a juvenile red tailed hawk that fledged the morning of this picture. encountering a squirrel for the first time, outside the nest anyway. it’s a picture of wonder. no squirrel’s were harmed during the filming. these juveniles spend a lot of time on the ground and flying short distances testing out their wings. I was watching this youngster sitting in a tree and waited as the squirrel made his way up into the frame. I have a sequence of shots where the hawk twisted his neck and hunched his shoulders watching the squirrel. the hawk’s instinct is ready but his wings need more time.

καφέ κουκουβάγια σε κλαδί δέντρου κατά τη διάρκεια της ημέρας — Photo by Erik Karits on Unsplash
Long-eared owl (Asio otus)

ένα πουλί που κουρνιάζει σε κλαδί δέντρου σε δάσος — Photo by Erik Karits on Unsplash

καφέ κουκουβάγια που κουρνιάζει σε κλαδί δέντρου κατά τη διάρκεια της ημέρας — Photo by Jaime Dantas on Unsplash
Cabore

ένα αρπακτικό πουλί που κουρνιάζει σε κλαδί δέντρου — Photo by Richard Sagredo on Unsplash

καφέ σκίουρος σε κλαδί δέντρου — Photo by Shriram Nagarajan on Unsplash

Μια Ιστορία Εμπειρίας

Προσμονή

Πάντα με γοήτευε η ιδέα να γίνω ο δικός μου εξερευνητής. Θυμάμαι ακόμα την πρώτη φορά που άκουσα για την επιστήμη πολιτών σε ένα ραδιοφωνικό σάιτ. "Αυτό είναι!" σκέφτηκα, "μπορώ να γίνω εγώ ο επόμενος Θεόφραστος ή ο Αριστοτέλης της εποχής μας!" Αγόρασα ένα σημειωματάριο με χάρτη της Ελλάδας και άρχισα να σχεδιάζω τις πρώτες μου εξορμήσεις, φαντασιώνοντάς με να ανακαλύπτω σπάνια είδη στα ορεινά μέρη.

Βύθιση

Η πρώτη μου οργανωμένη εξόρμηση ήταν σε ένα ορεινό χωριό. Ξημέρωμα, η δροσιά του Μαΐου χτύπαγε το πρόσωπό μου, ενώ τα πουλιά έδιναν το καλημερότσάγκο τους. Ο οδηγός μας, ένας τοπικός γερο-κατοίκος, μας έδειχνε πώς να αναγνωρίζουμε τα διάφορα πουλιά από το τραγούδι τους. "Ακούς εκείνο το σφυρίξι; Είναι ο αητόμυχος, το πουλί του θεού Απόλλωνα!" μας ψιθύριζε, ενώ εγώ προσπαθούσα να σχεδιάσω το σχήμα του πτηνού που μόλις είχε πετάξει από πάνω μας. Η μυρωδιά του θυμάριου και του δάφνινου θάμνου μπλέκονταν με την υγρασία του πρωινού, δημιουργώντας ένα αρωματικό κοκτέιλ που θα θυμόμουν για πάντα.

Αντανάκλαση

Μετά από χρόνια συνεχόμενων παρατηρήσεων, έχω καταλάβει ότι η φύση είναι το μεγαλύτερο βιβλίο μάθησης. Κάθε πέτρα, κάθε δέντρο, κάθε πουλί έχει μια ιστορία να πει. Η συμμετοχή μου σε αυτό το πρόγραμμα δεν με έκανε απλά έναν παρατηρητή, αλλά μέρος μιας μεγάλης οικογενείας ανθρώπων που αγαπούν και προστατεύουν τον κόσμο γύρω μας. Και όταν βλέπω τα παιδιά του χωριού να με ρωτάνε "τι είδους πουλί είναι αυτό;", ξέρω ότι η φλόγα της γνώσης και του θαυμασμού για τη φύση συνεχίζει να ανάβει, από γενιά σε γενιά.

Γιατί Είναι Σημαντικό

Οι παρατηρήσεις σας βοηθούν τους επιστήμονες να παρακολουθούν απειλούμενα είδη όπως ο αετός των Βουνών, που απειλείται με εξαφάνιση.

Τα δεδομένα σας συμβάλλουν σε διεθνείς μελέτες για την κλιματική αλλαγή και την προστασία των οικοσυστημάτων.

Έρευνες δείχνουν ότι η επαφή με τη φύση μπορεί να μειώσει το άγχος και την κατάθλιψη, ενισχύοντας παράλληλα το ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι καταγραφές σας γίνονται μέρος εκπαιδευτικού υλικού για τα σχολεία της χώρας.

Βοηθάτε στη δημιουργία βιώσιμων τουριστικών προορισμών με βάση την παρατήρηση άγριας ζωής.

Ενισχύετε την τοπική οικονομία και ευαισθητοποιείτε τις κοινότητες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η γνώση ότι συμβάλλετε ενεργά στην προστασία της φύσης προσφέρει απεριόριστη ηθική ικανοποίηση.

Πώς Να Ξεκινήσετε

Κατεβάστε μια εφαρμογή αναγνώρισης ειδών και δημιουργήστε λογαριασμό
Εξοπλιστείτε με τα βασικά (κιάλια, σημειωματάριο, κινητό)
Ξεκινήστε με παρατηρήσεις στον κήπο ή το κοντινό πάρκο
Φωτογραφίστε ό,τι ενδιαφέρον βρείτε (φυτά, έντομα, πουλιά)
Ανεβάστε τις φωτογραφίες στην εφαρμογή με ημερομηνία και τοποθεσία
Μάθετε να αναγνωρίζετε τα κοινά είδη της περιοχής σας
Συμμετέχετε σε οργανωμένες περιηγήσεις με έμπειρους οδηγούς

Τι Χρειάζεστε

Σημειωματάριο ανθεκτικό στο νερό και στυλό
Εφαρμογή αναγνώρισης ειδών
Κιάλια 8x42 για αρχάριους
Κινητό με καλή κάμερα και φυσικά φίλτρα
Προστασία από τον ήλιο (καπέλο, γυαλιά ηλίου)
Μικρό τσάντα πρώτων βοηθειών
Συσκευή με GPS ή χάρτης της περιοχής

Ασφάλεια Πρώτα

Χρησιμοποιήστε αντιηλιακό 50+ και φορέστε καπέλο. Φροντίστε να έχετε επαρκές νερό (επαρκή νερό). Φοράτε ανθεκτικά παπούτσια πεζοπορίας. Σεβαστείτε την άγρια ζωή - παρατηρείτε από απόσταση. Προσοχή στα δηλητηριώδη φυτά (π.χ. πικροδάφνη) και τα ερπετά. Αποφύγετε τις ώρες μεγάλης ζέστης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ενημερώστε πάντα κάποιον για τον προορισμό σας.

Συχνές Ερωτήσεις

Οι λίμνες, τα νησιά και οι υγρότοποι είναι ιδανικοί προορισμοί. Για αρχάριους, τα αστικά πάρκα προσφέρουν εύκολες ευκαιρίες παρατήρησης.

Η άνοιξη (Μάρτιος-Μάιος) είναι ιδανική λόγω της αναπαραγωγικής περιόδου των πτηνών. Το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος) προσφέρει θέαση αποδημήσεων.

Χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή αναγνώρισης πτηνών ή συμβουλευτείτε ειδικούς. Αν δείτε κάτι ασυνήθιστο, τραβήξτε φωτογραφίες και ενημερώστε αμέσως τους ειδικούς.

Μάθετε να αναγνωρίζετε τα 10 πιο κοινά πουλιά της περιοχής σας. Χρησιμοποιήστε έναν οδηγό πεδίου ή εφαρμογή. Ξεκινήστε με μεγάλα, εύκολα στο πέταγμα πουλιά όπως οι περιστερές και τα σπουργίτια.

Οι αστικοί κήποι και τα πάρκα είναι ιδανικά για αρχάριους. Παρατηρήστε τα σπουργίτια, τις σαρσέλες και τις κίσσες. Συμμετέχετε σε αστικά προγράμματα παρατήρησης πτηνών.

Μην το αγγίξετε χωρίς γάντια. Καλέστε το Κέντρο Αναπαραγωγής Εκτραπήντων Σπονδυλοζώων (τοπική υπηρεσία προστασίας ζώων) στο 210 6037930 ή τον τοπικό δασοφύλακα.

Αρκούν και 15 λεπτά την ημέρα. Η συνέπεια είναι πιο σημαντική από τη διάρκεια. Δημιουργήστε μια ρουτίνα, όπως το πρωινό καφέ με τις παρατηρήσεις σας.

Γίνετε εθελοντής σε κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, συμμετέχετε σε προγράμματα καταμέτρησης πτηνών, ή απλώς μοιραστείτε τις γνώσεις σας με φίλους και οικογένεια.

Ναι, ποτέ μην πλησιάζετε φωλιές, μην αφήνετε σκουπίδια και προσέχετε τα ερπετά το καλοκαίρι. Χρησιμοποιήστε πάντα κουβέρτα ηχούς όταν παρατηρείτε σε ομαδικές εκδρομές.

Δημιουργήστε ένα "ημερολόγιο φύσης" με σχέδια και φωτογραφίες. Οργανώστε οικογενειακές εκδρομές σε κοντινά πάρκα. Κάντε παιχνίδια αναγνώρισης ειδών.

Η υπερβολική προσέγγιση των πτηνών, η μη συστηματική καταγραφή των παρατηρήσεων και η ελλιπής τεκμηρίωση (ημερομηνία, ώρα, συνθήκες).

Υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία και γεωργικές μονάδες που προσφέρουν πακέτα για παρατηρητές πτηνών. Ρωτήστε για εκδρομές με τοπικούς οδηγούς που γνωρίζουν τα καλά κρυμμένα μονοπάτια.